CATCALLING TO NIE KOMPLEMENT. JAK REAGOWAĆ NA TAKIE ZACHOWANIE?

Opublikowano: 27 maja 2024
Ostatnia aktualizacja: 30 września 2024

Catcalling to jedna z najbardziej powszechnych form przemocy seksualnej. Jest to rodzaj molestowania seksualnego, które obejmuje takie zachowania, jak wypowiadane na głos komentarze dotyczące wyglądu, trąbienie, cmokanie, gwizdanie, wykonywanie innych wulgarnych gestów. Catcalling to także napastliwe prośby (“Uśmiechnij się!”), nachalna próba nawiązania znajomości, czy wysyłanie niechcianych zdjęć o charakterze intymnym (dickpicks). Choć catcalling może spotkać każdą osobę, to badania pokazują, że w większości przypadków zachowania te kierowane są głównie pod adresem nastolatek i kobiet.

Z tego artykułu dowiesz się o tym:

Co to jest catcalling i ile kobiet doświadcza takiej przemocy?

Co czuje osoba, która doświadcza catcallingu?

Jak pomóc komuś, kto doświadcza catcallingu?

Jak reagować, gdy doświadczasz catcalligu?

CATCALLING. “BAŁAM SIĘ”, “CZUŁAM OBRZYDZENIE”

Komentarze i uwagi wypowiadane w ramach zachowania określonego jako catcalling dotyczą najczęściej wyglądu i ciała osoby, do której są kierowane, sprowadzając ją do roli obiektu seksualnego. Badania przeprowadzone w wielu krajach pokazują, że catcallingu choć raz w życiu doświadczyło 8 na 10 kobiet¹. O tym, jak powszechne, ale i akceptowane w polskim społeczeństwie jest to zjawisko, mogły przekonać się pomysłodawczynie akcji “To nie jest komplement”. W 2019 roku warszawskie licealistki przeprowadziły internetową ankietę, w której zapytano o catcalling. Otrzymały ponad 2 tys. odpowiedzi, z których wynikało, że słowne, publiczne molestowanie jest doświadczeniem większości nastolatek, a dla 88 proc. powodem do wstydu, strachu czy lęku.

CZY CATCALLING TO PRZEMOC?

Catcalling często bywa lekceważony (zarówno przez osoby, które go stosują, jak i te, które go doświadczają), a nawet postrzegany jako coś pozytywnego, czy normalnego. Potwierdzają to wyniki badania przeprowadzonego w 2021 roku przez Ipsos na zlecenie marki L’Oreal². Tylko 41 proc. kobiet uznało, że padło ofiarą catcallingu. Jednak, gdy badacze podali konkretne przykłady catcallingu, liczba ta wzrosła do 84 proc.

“Niedaleko biurowca, w którym pracowałam, rozpoczęła się budowa i moja droga do pracy z przystanku autobusowego prowadziła tuż obok rusztowań. Za pierwszym razem osłupiałam, kiedy usłyszałam męski głos z góry: „Ej mała, niezłe ciało! Więcej pokaż!”. Miałam ochotę zapaść się pod ziemię, zwłaszcza, że obok mnie akurat przechodzili mężczyźni z mojego biura. Zapięłam bluzkę na ostatni guzik, a i tak przez cały dzień czułam się jakaś… brudna i napiętnowana. Nie mogłam przestać myśleć o tym, że źle się ubrałam, to na pewno dlatego sprowokowałam ich zachowanie. Kolejnego dnia bałam się założyć bluzkę z dekoltem, chciałam jak najbardziej się zakryć. Zaczęłam mieć paranoję…”

Ukrywany pod płaszczykiem pozornego komplementu catcalling formułowany jest często w sposób obraźliwy i wulgarny. A niewybredne żarty, docinki, ośmieszanie, upokarzanie, niechciane słowa, które zawstydzają, to nic innego jak molestowanie.

Wiele osób stosujących catcalling może nie być świadoma, że takie zachowanie jest przemocą, dlatego kluczowa jest edukacja, która powinna rozpocząć się już w szkole podstawowej.

CO CZUJE OSOBA, KTÓRA DOŚWIADCZA CATCALLINGU?

Osoba, która doświadcza catcallingu, czuje się upokorzona i zawstydzona. Bardzo często nie wie, jak się zachować. Catcalling może wydawać się mało znaczącym incydentem, ale negatywnie wpływa na poczucie własnej wartości oraz może mieć dużo bardziej poważne konsekwencje.

– Każdy z nas może zareagować inaczej na to samo trudne wydarzenie. Wpływ takiego incydentu może okazać się zarówno krótko- jak i długofalowy. Rodzaj tego wpływu zależy od naszych cech indywidualnych, poprzednich doświadczeń, wsparcia otoczenia i postrzeganego zagrożenia – tłumaczy ekspertka zespołu pomocowego SEXEDPL.

– Równie ważny jest sposób, w jaki poradziliśmy sobie z przeszkodą oraz w jakim stopniu czuliśmy się w tym sprawczy i skuteczni. Tło kulturowe także wpływa na to, jak zinterpretujemy to, co się wydarzyło i jak bardzo poczujemy bunt lub przyzwolenie na dane zachowanie.

Natychmiastowymi reakcjami po doświadczeniu catcallingu mogą być:

pasywny stan zamrożenia,

dosłowna ucieczka lub depersonalizacja, czy też konfrontacja ze sprawcą.

W zależności od wcześniej wymienionych okoliczności możemy poczuć lęk, bezsilność, czy też złość.

Długofalowo możemy rozwinąć:

lęk przed wychodzeniem z domu,

przymus unikania konkretnych miejsc lub niechęć wobec grupy, do której należał sprawca przemocy.

– Warto zauważyć czy i w którym momencie racjonalne unikanie niebezpiecznej lokalizacji zacznie uogólniać się na inne miejsca i pozostałych ludzi – dodaje ekspertka.

JAK ZAREAGOWAĆ, GDY WIDZĘ, ŻE KTOŚ DOŚWIADCZA CATCALLINGU?

Według badania na temat molestowania seksualnego w miejscach publicznych przeprowadzone przez firmę Ipsos dla L’Oréal Polska aż 86 proc. osób będących świadkami molestowania nie wie, jak zareagować. Osoby, które doświadczają catcallingu, nie wiedzą również, jak się w takiej sytuacji zachować i jak poprosić o wsparcie i pomoc.

– Z catcallingiem niestety spotkać się można wszędzie. W transporcie publicznym, na spacerze, podczas imprez, czy innych wyjść – tłumaczy ekspertka zespołu pomocowego SEXEDPL. – Osoba, która go doświadcza, zazwyczaj jest zaskoczona, takie zachowanie ją paraliżuje, co często uniemożliwia podjęcie działania. To typowa reakcja na słowne molestowanie.

69 proc. osób ankietowanych przyznaje, że nie reaguje, bo obawia się agresji ze strony osoby stosującej przemoc.

– Ważna jest również ocena własnego bezpieczeństwa, gdy sytuacja eskaluje, warto o nie zadbać, dzwoniąc np.po odpowiednie służby – podkreśla ekspertka. – Inną metodą reagowania może być podejście do osoby doznającej przemocy, pytając, np. o drogę, udając znajomego i odprowadzić ją w bezpieczne miejsce. To może zdekoncentrować osobę stosującą catcalling.

CO JA MOGĘ ZROBIĆ, GDY DOŚWIADCZAM CATCALLINGU?

1. Osoba doświadczająca niechcianego zachowania może podejść do grupy innych osób w poszukiwaniu wsparcia.
2. Jeśli osoba doświadczająca czuje się na tyle pewnie i bezpiecznie, może wprost zwrócić uwagę, że nie życzy sobie takiego zachowania, nazwać je. Wszystkie propozycje reagowania są zależne od sytuacji, możliwości danej osoby, jej wcześniejszych doświadczeń.
3. Jednak ważne jest by osoba doświadczająca catcallingu, mogła o tym komuś powiedzieć, zwrócić się o wsparcie – podkreśla ekspertka.

Pamiętaj, że zawsze możesz znaleźć wsparcie i pomoc, dzwoniąc na Antyprzemocową Linię Pomocy SEXEDPL 720 720 020. Specjaliści, którzy czekają na wasze telefony pod numerem 720 720 020, mają wieloletnie doświadczenie w przeciwdziałaniu przemocy. Przeprowadzili setki bezpłatnych konsultacji z osobami uwikłanymi w przemoc. Specjalizują się w pracy terapeutycznej z osobami zranionymi przemocą (w tym seksualną), na co dzień prowadzą interwencje kryzysowe m.in. w sytuacjach przemocy np. domowej oraz grupy wsparcia zarówno dla osób doznających przemocy, jak i stosujących przemoc.

1. https://warszawa.wyborcza.pl/warszawa/7,54420,24683246,ladne-cycki-to-nie-jest-komplement-kampania-licealistek.html ↩︎
2. https://www.standup-poland.com/ ↩︎