KIEDY MOŻNA ZAJŚĆ W CIĄŻĘ?

Zdjęcie: Lucas Mendes

Opublikowano: 28 czerwca 2023
Ostatnia aktualizacja: 27 września 2024

Znajomość fizjologii cyklu menstruacyjnego pozwala zrozumieć, w jaki sposób funkcjonuje organizm, czym mogą być spowodowane wszelkie dolegliwości. Dlaczego tak trudno mieć pewność co do dni niepłodnych, ale również pozwala lepiej przygotować się na ciążę i przygotować do niej.

CYKL MIESIĄCZKOWY SKŁADA SIĘ Z TRZECH FAZ:

  • folikularnej/proliferacyjna (proliferacja to proces namnażania komórek i rozrostu tkanek)
  • owulacji
  • lutealnej/wydzielniczej/sekrecyjnej – wszystkie te nazwy stosuje się wymiennie.

DWA OBLICZA FAZY FOLIKULARNEJ:

  • Faza folikularna rozpoczyna  się wraz z miesiączką, a kończy się w momencie owulacji. Przez pierwszą połowę cyklu na niskim poziomie pozostaje progesteron.

W tym czasie najważniejszym hormonem jest hormon FSH – folikulotropowy, dzięki któremu w jajnikach dojrzewają pęcherzyki jajnikowe. Kiedy wykonuje się badania kontrolne, a poziom hormonu FSH jest zbyt wysoki, może to świadczyć o zaburzonej pracy jajników.

  • Faza folikularna ma dwa oblicza – podczas miesiączki błona śluzowa macicy złuszcza się i pozostaje cienka. Im bliżej owulacji, tym bardziej narasta – staje się grubsza, bardziej pulchna. Dojrzewające pęcherzyki jajnikowe produkują estrogeny, które z kolei wpływają na rozrost tkanki endometrium (czyli tej tkanki, która wyścieła jamę macicy od wewnętrznej strony). Z czasem jeden z pęcherzyków staje się tym dominującym i to on, w czasie owulacji, pęka i uwalnia komórkę jajową, gotową na zapłodnienie.

CO TO JEST OWULACJA I JAK JĄ ROZPOZNAĆ?

Kolejnym etapem cyklu miesiączkowego jest owulacja.

To wtedy następuje tzw. pik LH, czyli nagły wzrost hormonu luteinizującego (lutropiny), który odpowiada za pęknięcie dojrzałego pęcherzyka jajnikowego – pęcherzyk Graafa uwalnia komórkę jajową, która żyje 24 godziny. W tym czasie przemieszcza się jajowodem w kierunku jamy macicy i to tam (w jajowodzie) może dojść do zapłodnienia. Owulacja występuje przeważnie między 12. a 16. dniem cyklu miesiączkowego – statystycznie jest to 14. dzień. Od średniej długości cykli, zależy dzień, na który przypada owulacja.

Warto wiedzieć, że nawet w cyklach 28-dniowych, owulacja nie musi przypadać dokładnie na 14. dzień cyklu.

O owulacji może świadczyć nagły wzrost temperatury ciała, który pojawia się wraz z pikiem LH. Można w tym czasie odczuwać tkliwość i/lub bolesność piersi. Często pojawia się ból podbrzusza, który na ogół nasilony jest po jednej ze stron – lewej lub prawej albo ból okolicy krzyżowej.

Łatwo zauważyć, że zmienia się również charakter śluzu szyjkowego. W czasie owulacji staje się bardziej przejrzysty, śliski, bardziej rozciągliwy i płynny – porównuje się go w tym czasie do białka jaja kurzego. Dzięki temu śluz staje się bardziej przepuszczalny dla plemników. W badaniu wewnętrznym można wyczuć, że szyjka macicy staje się bardziej miękka, otwarta i trudniej ją zlokalizować, bo znajduje się wyżej niż zazwyczaj.

W tym czasie może wzrastać libido.


Wszystkie z tych objawów mogą, choć nie muszą, występować. Czasami nie pojawiają się wcale, czasami są nasilone. Brak objawów świadczących typowo o owulacji, nie oznacza, że owulacja nie występuje wcale.

FAZA LUTEALNA – CO TO TAKIEGO?

Druga połowa cyklu to faza lutealna, czyli faza wzrastania poziomu progesteronu, który pogrubia błonę śluzową macicy. Przygotowuje ją na przyjęcie i zagnieżdżenie się potencjalnie zapłodnionej komórki jajowej. Pęcherzyk Graafa przekształca się w ciałko żółte, produkujące progesteron. Jeśli nie doszło do zapłodnienia w jajowodzie, poziom progesteronu spada, a ciałko żółte przekształca się w ciałko białawe i powoli zanika.
Ta część cyklu trwa zwykle 14 dni i uznaje się ją za tą bardziej stałą i znacznie bardziej przewidywalną. Kończy się wraz z początkiem nowego cyklu, czyli pierwszego dnia kolejnego krwawienia miesiączkowego.
I tak właśnie cykl zatacza koło i cały proces rozpoczyna się od nowa.

OBSERWACJA CYKLU

Znając swoje ciało i fizjologię, łatwiej jest zauważać zmiany i rozpoznawać procesy, które naturalnie toczą się w ciągu każdego miesiąca. Dobrym pomysłem na “nauczenie się” swojego organizmu, jest obserwacja zmian, które zachodzą w ciele. Zmiany te można zaobserwować tylko wtedy, kiedy nie stosuje się hormonalnych środków antykoncepcyjnych, blokujących owulację i zmieniających naturalny cykl miesiączkowy.

JAK PROWADZIĆ SAMOOBSERWACJĘ, ŻEBY ZAUWAŻAĆ ZMIANY?

Sprawdź, jaki ma kolor, jaką gęstość i jaka jest ilość śluzu szyjkowego.

Zaraz po skończonej miesiączce śluz jest na tyle gęsty, że na ogół nie wypływa z pochwy, a majtki pozostają suche. Im bliżej owulacji, tym śluz robi się coraz bardziej przejrzysty i płynny. W tzw. “dni płodne” śluz szyjkowy jest przejrzysty, płynny i bardziej rozciągliwy – to dlatego w czasie owulacji można zaobserwować mokre majtki. Między owulacją a miesiączką, śluz zagęszcza się coraz bardziej. Staje się białawy, mętny, bardziej “kremowy”, a na majtkach pozostawia białawe lub żółtawe smugi.

Sprawdź, jaka jest w dotyku Twoja szyjka macicy.

Wsadzając palec do pochwy w trakcie dni płodnych, wcale nie jest tak łatwo ją znaleźć. Znajduje się dosyć wysoko, jest miękka i otwarta, co potencjalnie umożliwia plemnikom łatwiejsze przedostanie się w stronę komórki jajowej. Na początku i pod koniec cyklu miesiączkowego – w dni “niepłodne”, szyjka obniża się. Jest sucha, twarda (jak czubek nosa), a jej ujście jest zamknięte.

Sprawdź, czy temperatura ciała jest podwyższona.

W czasie owulacji temperatura ciała wzrasta o kilka kresek, zatem prowadząc pomiary codziennie w czasie całego cyklu, można łatwo zauważyć jej zmianę. Żeby nauczyć się obserwacji temperatury, warto wypracować pewną rutynę. Pomiary najlepiej robić tuż po przebudzeniu – najlepiej jest mierzyć temperaturę jeszcze leżąc w łóżku. Można mierzyć temperaturę w jamie ustnej lub pod pachą, jednak najbardziej miarodajny jest pomiar przeprowadzony w pochwie.

KIEDY W TAKIM RAZIE MOŻNA ZAJŚĆ W CIĄŻĘ?

U kobiet mających 28-dniowe cykle, owulacja przypada średnio na 14. dzień cyklu. Owulacja (czyli moment, w którym potencjalnie można zajść w ciążę) następuje 14 dni przed pierwszym dniem miesiączki, ponieważ to faza lutealna jest tą bardziej “stałą” i przewidywalną w czasie cyklu. 

Aby zrozumieć zależność pomiędzy cyklem a możliwością zajścia w ciążę, warto pamiętać, że komórka jajowa żyje 24 godziny, natomiast plemnik ma zdolność zapłodnienia przez 48-72 godzin (bardziej żywotne i dobre jakościowo plemniki są w stanie przeżyć w drogach rodnych, w sprzyjających warunkach, nawet 5 dni, choć to rzadkość). W czasie owulacji zwiększa się odczyn pH śluzu szyjkowego, co oznacza, że staje się bardziej zasadowy, a to z kolei sprzyja plemnikom i ułatwia im przemieszczanie się.

Aby sprawdzić, czy jest się w ciąży, w pierwszej kolejności warto zrobić domowy test ciążowy. Najlepiej sprawdzają się takie, które mają wysoką czułość. Na rynku dostępne są różne formy testów ciążowych – można wykonać test płytkowy, strumieniowy, czy paskowy. W razie potrzeby dobrze jest kupić test ze sprawdzonego źródła.

DOMOWE TESTY CIĄŻOWE KUPISZ TUTAJ

Wynik testu domowego powinno się zweryfikować za pomocą badania poziomu hormonu beta-hCG (ludzka gonadotropina kosmówkowa) z próbki krwi, a także podczas USG transwaginalnego wykonanego przez ginekologa_żkę. Badanie poziomu gonadotropiny kosmówkowej jest niezbędne podczas monitorowania przebiegu ciąży.

WAŻNE!

Trzeba pamiętać, że wszelkie ogólne założenia mogą ulec zmianie pod wpływem czynników zewnętrznych, takich jak przyjmowane leki, podróże, silny stres, wahania wagi, infekcje, deficyty snu itp.

Z tego względu owulacja może wystąpić również wtedy, kiedy wcale się jej nie spodziewasz, a co za tym idzie – jeśli nie chce się zajść w ciążę, warto dbać o antykoncepcję nawet wtedy, kiedy potencjalnie wcale nie spodziewasz się owulacji i zakładasz u siebie czas niepłodny.

Materiał reklamowy na zlecenie HYDREX DIAGNOSTICS Sp. z o. o.

Total
0
Shares
podstawy edukacji seksualnej