Opublikowano: 14 kwietnia 2025
Ostatnia aktualizacja: 5 maja 2025
Bóle miesiączkowe potrafią być naprawdę uciążliwe. Najczęściej pojawiają się w dole brzucha podczas okresu i mogą mieć różne nasilenie – od lekkiego dyskomfortu aż po ból, który przeszkadza w normalnym funkcjonowaniu. Jednym ze sposobów radzenia sobie z tym bólem jest antykoncepcja hormonalna.
CZY ANTYKONCEPCJA HORMONALNA MOŻE POMÓC W PRZYPADKU BÓLU MENSTRUACYJNEGO?
Tak! Badania wykazują, że środki hormonalne (zarówno zawierające sam progestagen, jak i połączenie estrogenu z progestagenem) mogą skutecznie zmniejszać ból miesiączkowy1.
DLACZEGO OKRES BOLI?
Zanim przejdziemy do działania antykoncepcji, warto zrozumieć, skąd w ogóle bierze się ból podczas miesiączki. Podczas okresu organizm produkuje substancje zwane prostaglandynami. To one sprawiają, że mięśnie macicy się kurczą, żeby pozbyć się złuszczonej błony śluzowej. Im więcej prostaglandyn, tym mocniejsze skurcze – i większy ból.
Czasami bóle mogą być silniejsze z powodu innych schorzeń, takich jak:
- Endometrioza – kiedy komórki podobne do tych z wnętrza macicy rosną w innych miejscach.
- Mięśniaki – łagodne guzki w macicy.
- Zapalenie narządów miednicy mniejszej – infekcja układu rozrodczego.
JAKIE SĄ OBJAWY BÓLU MIESIĄCZKOWEGO?
- Tępy lub pulsujący ból w podbrzuszu
- Ból promieniujący do pleców lub ud
- Nudności, biegunka, bóle głowy
- Czasem ból jest tak silny, że utrudnia normalne funkcjonowanie.
JAK DZIAŁA ANTYKONCEPCJA HORMONALNA?
Antykoncepcja hormonalna zmienia poziom hormonów w organizmie, aby zapobiec ciąży. Przy okazji może także pomóc z objawami okresu – w tym z bólem. Oto najpopularniejsze metody:
TABLETKI ANTYKONCEPCYJNE
Są dwa główne rodzaje:
- Tabletki dwuskładnikowe (estrogen + progestagen): Zatrzymują owulację i stabilizują błonę śluzową macicy, co zmniejsza krwawienie i ból.
- Tabletki jednoskładnikowe (tylko progestagen): Często polecane osobom, które nie mogą brać estrogenu. Też mogą pomagać na ból, choć działają trochę inaczej.
WKŁADKI HORMONALNE
Spirale (np. Mirena) uwalniają niewielką ilość hormonu bezpośrednio do macicy. Dzięki temu miesiączki są mniej bolesne i mniej obfite.
PLASTRY I PIERŚCIENIE DOPOCHWOWE
- Plastry: Przykleja się je do skóry – hormony wchłaniają się przez nią do organizmu.
- Pierścienie dopochwowe: Umieszczane wewnątrz pochwy, uwalniają hormony bezpośrednio w tym obszarze.
ZASTRZYKI ANTYKONCEPCYJNE
Zastrzyk podawany raz na 3 miesiące. Hamuje owulację i zmniejsza grubość śluzówki macicy – co oznacza mniej krwawień i bólu.
JAK ANTYKONCEPCJA POMAGA NA BÓLE MIESIĄCZKOWE?
1. Mniej prostaglandyn = mniej bólu
Hormony z antykoncepcji zmniejszają ilość prostaglandyn, czyli tych substancji, które wywołują bolesne skurcze.
2. Cieńsza błona śluzowa macicy
Cieńsza śluzówka = mniej do wydalenia = mniej bólu.
3. Brak owulacji
Bez owulacji cykl jest łagodniejszy – mniej wahań hormonalnych, mniej bolesnych okresów.
4. Regularne krwawienie
Dzięki antykoncepcji okres często staje się bardziej przewidywalny – i mniej dokuczliwy.
MOŻLIWE SKUTKI UBOCZNE ANTYKONCEPCJI HORMONALNEJ
Choć antykoncepcja może bardzo pomóc, czasami pojawiają się efekty uboczne:
- Nudności
- Wahania nastroju
- Bóle głowy
- Tkliwość piersi
- Przyrost masy ciała
- W rzadkich przypadkach – ryzyko zakrzepów (głównie przy tabletkach z estrogenem)
Zawsze warto pogadać z lekarzem i dobrać metodę najlepiej pasującą do Twojego organizmu i stylu życia.
KIEDY SKONSULTOWAĆ SIĘ Z LEKARZEM?
Zgłoś się do specjalisty, jeśli:
- Masz inne problemy zdrowotne, które mogą wpływać na wybór metody
- Twój ból jest bardzo silny i utrudnia normalne życie
- Antykoncepcja nie przynosi poprawy
INNE SPOSOBY NA BÓLE MIESIĄCZKOWE
Oprócz antykoncepcji możesz spróbować:
- Leki przeciwbólowe (np. ibuprofen) – zmniejszają prostaglandyny
- Ciepło (termofor, ciepła kąpiel) – rozluźnia mięśnie
- Ruch i ćwiczenia – poprawiają krążenie i samopoczucie
- Zdrowa dieta – dużo warzyw, owoców i produktów pełnoziarnistych
- Zioła, akupunktura, medytacja – u niektórych działają wspomagając
- Obawiasz się skutków ubocznych
Antykoncepcja może być świetnym sposobem na zmniejszenie bólu miesiączkowego – poprzez działanie na hormony, prostaglandyny i błonę śluzową macicy. Ale każda osoba jest inna, dlatego warto znaleźć metodę odpowiednią właśnie dla Ciebie. Najlepiej porozmawiać z ginekologiem, który doradzi i pomoże dobrać najlepsze rozwiązanie.
Jeśli zmagasz się z bólem podczas okresu i zastanawiasz się nad antykoncepcją, porozmawiaj z lekarzem – to pierwszy krok do poprawy komfortu i jakości życia.
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/39007750/) ↩︎
