ANTYKONCEPCJA AWARYJNA. CZY TABLETKA DZIEŃ PO ZADZIAŁA, JEŚLI MIAŁAM OWULACJĘ?

Kiedy tabletka dzień po nie zadziała Fot. Unaplash

Opublikowano: 14 września 2024
Ostatnia aktualizacja: 26 września 2024

Tabletka dzień po to antykoncepcja awaryjna, której używa się w nagłych sytuacjach, np. kiedy pękła prezerwatywa, osoba zapomniała lub nie mogła wziąć tabletki antykoncepcyjnej albo doszło do niezabezpieczonego stosunku. Aby tabletka zadziałała, należy zastosować ją w odpowiednim czasie, wówczas masz nawet 99% szans, że nie dojdzie do ciąży. W przypadku antykoncepcji awaryjnej kluczowe jest rozumienie cyklu menstruacyjnego oraz owulacji.

CZY TABLETKA DZIEŃ PO ZADZIAŁA, JEŚLI MIAŁAM OWULACJĘ?

Krótka odpowiedź brzmi: nie. Wszystkie tabletki dzień po (zarówno te zawierające lewonorgestrel, jak i octan uliprystalu) działają poprzez opóźnienie owulacji, więc jeśli w ciągu ostatnich 24 godzin miałaś owulację, tabletka nie będzie skuteczna.

SKĄD MAM WIEDZIEĆ, CZY MIAŁAM OWULACJĘ?

Owulacja to proces, podczas którego dojrzała komórka jajowa zostaje uwolniona z jajnika. Po uwolnieniu przemieszcza się w dół jajowodu i pozostaje tam od 12 do 24 godzin. W tym czasie może zostać zapłodniona. Owulacja ma miejsce pomiędzy miesiączkami, ale ustalenie dokładnego momentu jest trudne. Długość cyklu miesiączkowego różni się w zależności od osoby, ale zazwyczaj wynosi od 23 do 35 dni. Owulacja następuje zwykle 12-16 dni przed następną miesiączką (14 dni to tylko średnia). W rzeczywistości 46% cykli menstruacyjnych różni się o siedem lub więcej dni. U młodych dziewczyn, które dopiero zaczęły miesiączkować, owulacja nie jest regularna. 

Nieprzewidywalność owulacji i czas, w którym plemniki są zdolne do zapłodnienia komórki jajowej (plemniki mogą przeżyć w macicy do 5 dni) oznaczają, że możesz zajść w ciążę w dowolnym momencie cyklu. Nawet jeśli masz bardzo regularne cykle menstruacyjne i korzystasz ze specjalnych aplikacji monitorujących cykl, dzień owulacji może być innym w każdym miesiącu. Na owulację może wpływać wiele czynników, takich jak dieta, poziom stresu czy podróżowanie do różnych stref czasowych.

Pamiętaj, że możesz zajść w ciążę w dowolnym momencie cyklu menstruacyjnego – nawet podczas miesiączki – dlatego powinnaś stosować antykoncepcję nie tylko podczas owulacji.

Komórka jajowa przeżywa tylko do 24 godzin, natomiast plemniki mogą pozostać aktywne nawet do pięciu dni. Dlatego dla wielu osób zaskakujące może być odkrycie, że można zajść w ciążę na cztery do pięciu dni przed uwolnieniem komórki jajowej.
Całkowite „okno płodności”, biorąc pod uwagę czas życia zarówno plemnika, jak i komórki jajowej, wynosi około sześciu dni. 

Jeśli nie chcesz zajść w ciąże po niezabezpieczonym stosunku lub zawiodły inne metody antykoncepcji, jak najszybciej zastosuj antykoncepcję awaryjną.

CZY TABLETKA DZIEŃ PO ZADZIAŁA, JEŚLI MIAŁAM OWULACJĘ?

Jeśli doszło do owulacji, tabletka dzień po nie zadziała, ALE bardzo trudno ustalić, czy owulacja nastąpiła, czy nie. Dlatego zastosuj antykoncepcję awaryjną tak szybko, jak to możliwe. W zależności od rodzaju tabletki dzień po na jej wzięcie masz 72 albo 120 godziny. Od maja 2024 roku osoby, które są pełnoletnie, mogą otrzymać tabletkę po bez uzyskania recepty od lekarza. Na stronie Narodowego Funduszu Zdrowia opublikowana została lista aptek, z którymi NFZ podpisał umowę na realizację pilotażu usług farmaceuty w zakresie zdrowia reprodukcyjnego.

Jeśli po zastosowaniu pigułki dzień po okres spóźnia się ponad siedem dni lub jest bardzo skąpy, należy wykonać test ciążowy.

Jeśli masz jakieś pytania dotyczące antykoncepcji, skorzystaj z anonimowych i bezpłatnych porad naszych ekspertów.

DLACZEGO TABLETKA DZIEŃ PO NIE ZAWSZE DZIAŁA?

Tabletka dzień po może skutecznie zapobiegać ciąży, ale czasami zdarza się, że nie działa. To trzy główne powody, dla których antykoncepcja awaryjna nie będzie skuteczna.

  1. Przed przyjęciem tabletki po, miałaś owulację. W przypadku antykoncepcji awaryjnej liczy się czas. Jeśli weźmiesz tabletkę zaraz po niezabezpieczonym stosunku i nie miałaś owulacji, możesz jej zapobiec. Jeśli jednak uprawiałaś seks podczas lub po owulacji, tabletka dzień po nie będzie skuteczna1.
  2. Twoje BMI wynosi 30 lub więcej. Badania pokazują2, że u osób, których wskaźnik masy ciała (BMI) wynosi 30 lub więcej, antykoncepcja awaryjna może nie być tak skuteczna, jak u osób o niższym BMI. Pamiętaj, że aby zapobiec nieplanowanej ciąży, zawsze lepiej zażyć tabletkę dzień po, niż nie robić nic.
  3. Przyjmujesz leki, które wchodzą w interakcję z antykoncepcją awaryjną. Niektóre leki i produkty ziołowe mogą powodować, że pigułka antykoncepcja będzie mniej skuteczna3. Do leków, które mogą zaburzać jej działanie, zaliczane są barbiturany, bosentan, karbamazepina, felbamat, gryzeofulwina, okskarbazepina, fenytoina, rifampicyna, Hypericum Perforatum, topiramat.

Przed zastosowaniem antykoncepcji awaryjnej dokładnie sprawdź informacje na jego opakowaniu i skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.

ANTYKONCEPCJA AWARYJNA — JAK DZIAŁA WKŁADKA MIEDZIANA?

Wkładki domaciczne Paragard, Mirena i Liletta to najskuteczniejsze rodzaje antykoncepcji awaryjnej4. Działają do 5 dni po stosunku bez zabezpieczenia i zapobiegają ciąży przez okres od 8 do 12 lat (w zależności od tego, którą wkładkę wybierzesz). Wkładka domaciczna zmniejsza szanse na zajście w ciążę o ponad 99,9% jeśli zostanie założona w ciągu 5 dni od niezabezpieczonego seksu. Jest to najskuteczniejszy rodzaj antykoncepcji awaryjnej. I w przeciwieństwie do pigułek „dzień po”, działa tak samo niezależnie od tego, ile ważysz.

Antykoncepcja awaryjna nie powinna być substytutem regularnej antykoncepcji. Pamiętaj również, że tabletka po, podobnie jak antykoncepcja hormonalna, nie zapobiega chorobom przenoszonym drogą płciową. Zawsze stosuj antykoncepcję barierową (prezerwatywa męska i damska) i porozmawiaj z lekarzem o wykonaniu badania przesiewowego w kierunku STI.

  1. https://www.webmd.com/sex/birth-control/faq-questions-emergency-contraception ↩︎
  2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9205298/ ↩︎
  3. https://www.webmd.com/sex/birth-control/medicines-interfere-birth-control-pills ↩︎
  4. https://www.plannedparenthood.org/learn/birth-control/iud ↩︎

Total
0
Shares
Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

podstawy edukacji seksualnej