4 min read
Opublikowano: 5 sierpnia 2024
Ostatnia aktualizacja: 2 grudnia 2024
Ze względu na brak leków na HPV szczepienia pozostają kluczowym elementem profilaktyki. Szczepienia zmniejszają ryzyko przekazania wirusa partnerom seksualnym, dlatego należy szczepić wszystkich, także osoby dorosłe.
Z tego artykułu dowiesz się o tym:
Dlaczego dorośli powinni się szczepić na HPV?
Czy przed szczepieniem trzeba zrobić test na HPV?
Jakie szczepionki są dostępne?
Jak mogę zapisać się na szczepienie?
Ile kosztuje szczepionka na HPV?
Czy można się zaszczepić, jeśli ma się HPV?
Czy szczepienie trzeba powtarzać?
CZYM JEST WIRUS HPV?
Wirus brodawczaka ludzkiego to patogen, z którym zetknie się w ciągu życia ok. 80 proc. osób. HPV jest przenoszony najczęściej drogą płciową i odpowiada za prawie wszystkie przypadki raka szyjki macicy oraz od 50% do 90% nowotworów odbytu, penisa, jamy ustnej, nosa, krtani, pęcherza moczowego, sromu, pochwy. Może powodować także brodawki narządów płciowych.
DLACZEGO DOROŚLI POWINNI SZCZEPIĆ SIĘ NA HPV?
Szacuje się, że niemal każdy człowiek będzie miał kontakt z tym wirusem w ciągu swojego życia, w związku z tym, w każdym momencie warto się zaszczepić – nawet będąc już osobą dojrzałą. Szczepienia są przeznaczone DLA KAŻDEJ PŁCI – zarówno dla kobiet, jak i dla mężczyzn.
Szczepienie przeciw HPV u osoby dorosłej:
- Może zmniejszyć ryzyko przeniesienia zakażenia HPV na obecnych i przyszłych partnerów seksualnych.
- Zmniejsza ryzyko wystąpienia brodawek płciowych u aktywnych seksualnie osób mających kilku partnerów seksualnych w życiu
- Zapobiegnie zakażeniem się innym genotypem wirusa HPV, a nawet tym samym genotypem kilka razy
- Zapobieganie przeniesieniu wirusa z innej okolicy anatomicznej – autoinokulacji
- Szczepienie zapobiega również nowym zakażeniom lub reinfekcji od partnera (tego samego lub nowego).
- Może zmniejszać ryzyko progresji zmian przednowotworowych do choroby inwazyjnej
- Może zmniejszać nawroty brodawek narządów płciowych, brodawek sromu i brodawek odbytu, penisa, brodawek jamy ustnej.
CZY PRZED SZCZEPIENIEM MUSZĘ ZROBIĆ TEST NA HPV?
Przed szczepieniem nie musisz robić testu na HPV. Jeśli jesteś już nosicielką_lem któregoś z typów HPV, szczepienie po prostu nie uodporni Cię na niego. Za to nadal może dać Ci ochronę przed pozostałymi szczepami.
JAKIE SZCZEPIONKI SĄ DOSTĘPNE?
Szczepionki przeciwko HPV zawierają cząstki wirusopodobne (białko z otoczki wirusa) różnych typów. W zależności od ilości reprezentowanych w szczepionce genotypów wirusa mówimy o walentności. I tak np. szczepionka 2-walentna Cervarix zawiera materiał dwóch typów wirusa (HPV16, HPV 18), a szczepionka 9-walentna Gardasil9 materiał 9 typów wirusa (HPV6, HPV11, HPV16, HPV18, HPV31, HPV33, HPV45, HPV52, HPV58). Zawarcie danego typu wirusa HPV w szczepionce czynnie uodparnia przeciw chorobom wywoływanym przez te typy. Za walentnością idzie zatem zakres ochrony.
SCHEMAT SZCZEPIEŃ
Od 15 urodzin szczepienie jest w schemacie 3- dawkowym. Dozwolone są pewne „odstępstwa”. Drugą dawkę należy podać co najmniej miesiąc po pierwszej dawce, a trzecią dawkę należy podać co najmniej 3 miesiące po drugiej dawce. Wszystkie trzy dawki powinny być podane w ciągu 1 roku.
JAK MOGĘ SIĘ ZASZCZEPIĆ?
- Sprawdź, które placówki POZ realizują szczepienia.
- Umów się na wizytę do ginekologa lub lekarza pierwszego kontaktu, prywatnie lub w ramach NFZ (warunkiem jest ogólny dobry stan zdrowia, czyli np. brak infekcji, dobre samopoczucie).
- Jeśli w danej placówce dostępne są szczepionki, możesz zaszczepić się bezpośrednio po kwalifikacji. Jeśli w danej placówce nie ma dostępnych szczepionek, poproś lekarza o receptę. Zrealizuj receptę w aptece i umów się z lekarzem lub pielęgniarką na podanie szczepionki.
- Dopytaj o datę kolejnego szczepienia. Pamiętaj, że po 15. roku życia konieczne są 3 dawki szczepionki.
ILE KOSZTUJE SZCZEPIONKA PRZECIW HPV DLA DOROSŁYCH?
Szczepionka 2-walentna Cervarix jest w aptece refundowana w 50%, odpłatność wynosi 138,18 PLN.
Szczepionka 9-walentna Gardasil9 jest pełnopłatna, cena może różnić się w zależności od apteki i wynosić ok. 400-500 PLN za jedną dawkę.
A CO JEŚLI MAM HPV? CZY WARTO SIĘ ZASZCZEPIĆ?
Zawsze warto się zaszczepić przeciwko HPV. Nawet jak już się miało kontakt z wirusem. Szczepienie daje ochronę immunologiczną całego organizmu. Im szybciej otrzyma się szczepionkę, tym więcej korzyści można osiągnąć. Szczepionki dają też pewną ochronę krzyżową, więc potencjalnie mogą blokować inne wirusy, nawet te niezawarte w szczepionce. Ponadto infekcja może się jeszcze wycofać, a otrzymana szczepionka będzie skutecznie zapobiegała przed nowym zakażeniem.
CZY SZCZEPIENIE TRZEBA POWTARZAĆ?
Na ten moment mamy dane naukowe od roku 2001, czyli 23 lata badań naukowych i pierwsze zaszczepione osoby podczas badań klinicznych – nadal mają odporność. Na ten moment wszystko wskazuje na to, że szczepienie jest raz na całe życie. Natomiast warto pamiętać o tym, że szczepionka 2-walentna chroni tylko przed tymi 2 typami wirusa (+dodatkowe wirusy podobne genetycznie dzięki zjawisku CrossReaction) a szczepionka 9-walentna chroni przed 9 typami wirusa (+dodatkowe wirusy podobne genetycznie dzięki zjawisku CrossReaction). Dlatego jeśli byłaś_es w dzieciństwie zaszczepiona_y “dwójką” – to warto po kilku latach rozważyć rozszerzenie ochrony i za szczepienie “dziewiątką”.
4 marca wystartowaliśmy z kilkumiesięczną kampanią Bye Bye HPV, w której skupiamy się na edukacji w zakresie przeciwdziałania chorobom przenoszonym drogą płciową, a w szczególności HPV oraz na promocji szczepień profilaktycznych dla dzieci, młodzieży i dorosłych. Chcemy normalizować szczepienia na HPV także wśród chłopców i przypominać, jak ważne są badania profilaktyczne.
