NIE MUSISZ RADZIĆ SOBIE Z KRYZYSEM PSYCHICZNYM W POJEDYNKĘ. ROZMOWA TO PIERWSZY KROK

Coraz więcej słyszymy o konieczności dbania o swoje zdrowie psychiczne. Informacje o tym, jak to zrobić, obiegają internet, powstają kolejne poradniki, w których zawarte są sposoby, na czym owa dbałość ma się opierać. Kolejne organizacje pozarządowe zakładają numery pomocowe dla osób w kryzysie emocjonalnym. Wydawać by się mogło, że sytuacja jest opanowana. Jednak rzeczywistość różni się, i to znacząco. Gdzie zwrócić się po pomoc, gdy Ty lub bliska Ci osoba doświadcza kryzysu zdrowia psychicznego.

Współczesne życie ma wiele odsłon. Z jednej strony jest pełne możliwości, z drugiej zaś obfitujące w liczne wyzwania dnia codziennego. Czy niesie to ze sobą wyzwania dla psychologii i psychiatrii? Z całą pewnością.

TRUDNE SYTUACJE W ROZWOJU DZIECKA

Zacznijmy jednak od początku. Wyobraźmy sobie dziecko. Początkowa beztroska, radość i nieskrywana ekspresja z czasem się zmieniają. Procesy socjalizacji, oswajania dziecka z emocjami, wsparcie bliskich osób to czynniki, które są szalenie ważne na tym etapie życia. Obecnie wiemy, jak istotna jest obecność przy dziecku, jak wiele wnosi postawa osób dorosłych, jak wiele owo dziecko może się nauczyć i jak wiele może doświadczyć. To ten moment w życiu, w którym uczymy się, co owe relacje międzyludzkie mogą wnieść do naszego życia. To także ten moment, kiedy nabywamy narzędzia umożliwiające nam radzenie sobie w sytuacjach trudnych. Dziecko zaczyna dorastać i mierzyć się z kolejnymi wyzwaniami całego procesu dorastania. To równie szczególny moment, w którym gospodarka hormonalna się ożywia. Proces naturalny i trudny jednocześnie. Pojawiają się nowe relacje międzyludzkie, nowe trudności. Tak dociera do dorosłości, w której mnogość relacji nabiera rozpędu. Ten telegraficzny skrót pokazuje zaledwie wycinek tego, czego doświadczamy przez całe życie. Zatem warto przyjrzeć się temu nieco bardziej szczegółowo.

PRZYGOTOWANIE DO KRYZYSOWYCH SYTUACJI

Od najmłodszych lat człowiek doświadcza kryzysów. Niezależnie na jakim etapie życia się one pojawią, stanowią wyzwanie, a czasem prowadzą też do psychospołecznych zmian. I tu pojawia się pierwsze pytanie. Czy istnieje sposób by do takiego kryzysu się przygotować?

Wspomniana wcześniej sylwetka człowieka i telegraficzny przebieg życia zawierają kilka ważnych komponentów jak choćby oswajanie i nauka emocji czy wsparcie bliskich osób. Tylko jak to zrobić w pędzącym świecie, w którym jakość kontaktów międzyludzkich bywa różna. Różne jest też nastawienie do odejścia od stereotypów płciowych. 

BARIERY DOSTĘPU DO POMOCY PSYCHOLOGICZNO-PSYCHIATRYCZNEJ

Jak zatem zadbać o swoje zdrowie psychiczne i zachować zdrowy balans? Tu z pomocą przychodzi grono zawodów pomocowych, od organizacji pozarządowych po zawody medyczne. Wydawać by się mogło, że możliwości są nieograniczone, a jednak rzeczywistość może rysować się nieco inaczej. Potrzeby ludzi w zakresie dbałości o swój stan psychiczny się zwiększają. I może liczba specjalistów wzrasta, jednak dla części osób nadal stanowi to nie lada wyzwanie, bo nadal istnieje niewielka dostępność do usług, a ich koszty są dla wielu potrzebujących poza możliwościami domowych budżetów.

Jednak jest coś jeszcze, a mianowicie podejście do korzystania z pomocowych usług. 

Kryzys emocjonalny to sytuacja, która może znacząco utrudniać życie. Wpływa nie tylko na stan zdrowia fizycznego, ale także na sposób widzenia otaczającej rzeczywistości. Warto pamiętać, że kryzysu może doświadczyć każda osoba. Stąd tak duża potrzeba profesjonalnej pomocy. I co szczególnie ważne dostępu do niej. 

Zobacz też: Jak rozpoznać „męską” depresję?

W obliczu galopującej post pandemicznej rzeczywistości dostęp do pomocy psychologiczno-psychiatrycznej jeszcze nigdy nie był tak zasadny. Zarówno dzieci, osoby nastoletnie, jak i dorośli, każda grupa potrzebuje dostępu do opieki zdrowia psychicznego. Stąd tak istotne są programy profilaktyczne i holistyczne podejście. W chwili obecnej toczą się liczne dyskusje na temat braków w zawodach pomocowych. 

Bez względu na to, z której perspektywy popatrzymy na tę kwestię, w środku zawsze stoi człowiek i jego cierpienie. Nie ma co ukrywać, kryzys emocjonalny, trudności psychiczne, to zagadnienia stosunkowo nowe, więc i nastawienie różnych grup będzie się różniło. Osoba nastoletnia będzie doświadczać innych trudności niż dziecko, a człowiek dorosły podejmuje jeszcze inne zadania. Stąd ta konieczność zrozumienia drugiego człowieka i tego, z czym się on zmaga. 

JAK SOBIE POMÓC W KRYZYSIE?

Bycie z osobą w kryzysie może wiązać się z trudnościami i wyzwaniami. Gdzie się zwrócić, jeśli niezbędne jest zastosowanie farmakoterapii? Jakie narzędzia mogą być wykorzystane, aby pomóc osobie? W takich sytuacjach niezbędne jest odpowiednie wsparcie. Jednak jest coś jeszcze. Coś, co możemy zrobić dla siebie na co dzień. Redukcja stresu, nazywanie emocji, tworzenie satysfakcjonujących relacji, w końcu otaczanie się ludźmi, którzy są wsparciem w trudnych chwilach. Warto na to spojrzeć jak na cenną inwestycję.

• Dlatego, jeśli doświadczasz trudności w obrębie zdrowia psychicznego, pamiętaj, że wsparcie jest ważnym elementem zdrowienia. W przypadku braku płatnych możliwości skorzystania z pomocy warto, w miarę możliwości poszukać innych form. Twoje trudności nie są Twoją porażką, one się po prostu zdarzają.

• Nazywaj pojawiające się emocje i mów o nich zaufanym osobom.

• Czytaj i dowiaduj się. Zwracaj jednak baczną uwagę na źródła, wybieraj tylko rzetelne i wiarygodne. Informacje znalezione w internecie traktuj jako doświadczenia innych osób. Mogą być one pomocne, kiedy zachowasz pewien dystans. Rozmowa z osobą, która ma podobne doświadczenia, może dać nowe spojrzenie i tym samym pomóc w obniżeniu towarzyszącego Ci napięcia.

• Sprawdzaj i testuj dostępne metody redukowania napięcia, tj. techniki relaksacyjne (techniki oddechowe, medytacje). Nie jest to metoda na wyeliminowanie kryzysu, ale może przynieść tak potrzebne chwilowe uspokojenie.

Pomoc uzyskasz z tych miejscach:

• Poradnie i Centra Zdrowia Psychicznego

• Ośrodki Interwencji Kryzysowej

• Poradnie Psychologiczno-Pedagogiczne

• Kryzysowy Telefon Zaufania 116 123

• Telefon Zaufania dla Dzieci 116 111

• Całodobowa Linia Wsparcia 800 70 2222

• Antydepresyjny Telefon Forum Przeciwko Depresji (22) 594 91 00

• Antydepresyjny Telefon Zaufania (22) 484 88 01

Pamiętaj, że nie musisz radzić sobie z kryzysem psychicznym w pojedynkę. Rozmowa to pierwszy krok w kierunku poprawy zdrowia psychicznego.

SKORZYSTAJ ANONIMOWO I BEZPŁATNIE Z POMOCY NASZYCH EKSPERTÓW

W październiku razem z DOZ.PL chcemy Wam ponownie umożliwić zadawanie pytań specjalistom i specjalistkom. Są to osoby, które zajmują się psychoterapią, udzielaniem pomocy parom, depresją, wsparciem osób LGBTQ+, działają także na polu psychiatrii lub uzależnień.

Wszyscy eksperci biorący udział w akcji „Kto ma wiedzieć?” będą dostępni w aplikacji Tellonym umożliwiającej zadawanie pytań anonimowo i gwarantującej poczucie bezpieczeństwa. Pomoc specjalistów oraz korzystanie z aplikacji Tellonym są bezpłatne.

Na Wasze pytania odpowiadać będą:

• psycholożka, seksuolożka Sara Tylka:

2, 9, 16, 23, 30 października (poniedziałki), w godz. 17:00-20:00,

• psychoterapeutka Agata Loewe-Kurilla:

3, 10, 17, 24, 31 października (wtorki), w godz. 17:00-20:00

• psychoteraputka Małgorzata Iwanek:

4, 11, 18, 25 października (środy), w godz. 17:00-20:00

• prawnik Krzysztof Kumor:

5, 12, 19, 26 października (czwartki), w godz. 17:00-20:00

• lek. psychiatra w trakcie specjalizacji Aleksandra Pięta:

6, 13, 20, 27 października (piątki), w godz. 17:00-20:00

• lek. psychiatra w trakcie specjalizacji Rafał Król:

7, 14, 21, 28 października (soboty), w godz. 12:00-15:00

• psycholożka, seksuolożka Patrycja Wonatowska:

8, 15, 22, 29 października (niedziele), w godz. 12:00-15:00.