Opublikowano: 19 września 2024
Ostatnia aktualizacja: 8 października 2024
Niektóre metody antykoncepcji są bardziej skuteczne niż inne. Jedne sprawdzają się lepiej, jeśli współżyjemy sporadycznie, a inne, gdy jesteśmy w stałym związku. Ponadto nie wszystkie zapobiegają infekcjom przenoszonym drogą płciową (STI). Omówienie dostępnych opcji ułatwi Wam znalezienie najlepszego rozwiązania. Jeśli peszy Was taka rozmowa, albo wstydzicie się kupić prezerwatywę, może warto zadać sobie pytanie: czy jesteśmy gotowi na współżycie?
Z tego artykułu dowiesz się o tym:
ROZWAŻ JAKĄ METODĘ ANTYKONCEPCJI CHCESZ STOSOWAĆ
Jedne środki antykoncepcyjne są lepsze dla nastolatków (np. plastry antykoncepcyjne, tabletki antykoncepcyjne, prezerwatywa), które dopiero rozpoczynają współżycie, inne dla kobiet dojrzałych, które np. nie planują dzieci (wkładka domaciczna, zastrzyk antykoncepcyjny). Potrzebujemy innych zabezpieczeń, gdy jesteśmy w stałym związku, a innych, gdy często zmieniamy partnerów. Przy ich doborze trzeba uwzględnić nasz wiek, stan zdrowia, potrzeby, styl życia czy przekonania. Niektóre sposoby sprawdzą się u osób systematycznych (tabletka antykoncepcyjna), inne będą wybawieniem dla osób, które prowadzą mniej regularny tryb życia (prezerwatywa).
METODY ZABEZPIECZANIA SIĘ DLA KOBIET
Jeżeli jesteś kobietą, możesz wybierać spośród wielu opcji:
- Implant antykoncepcyjny i wkładka domaciczna to najbardziej skuteczne metody zapobiegania ciąży (ponad 99% skuteczności). Ich wadą jest to, że mogą powodować zmiany w cyklu menstruacyjnym, skurcze i inne skutki uboczne.
- Antykoncepcja hormonalna w formie pigułki antykoncepcyjnej czy plastrów jest również bardzo skuteczna (91%-94%), chociaż może powodować skutki uboczne, takie bóle głowy i nudności.
- Metody barierowe, takie jak prezerwatywy wewnętrzne (femidom), diafragmy i środki plemnikobójcze/żel są mniej skuteczne (72%-88%), ale stosuje się je tylko podczas seksu i nie wymagają recepty. Mają jednak tę zaletę, że powodują łagodniejsze skutki uboczne, najczęściej podrażnienia lub reakcje alergiczne.
METODY ZABEZPIECZENIA SIĘ DLA MĘŻCZYZN
Jeśli jesteś mężczyzną, masz dwie główne opcje:
- Wazektomia. To zabieg medyczny, dzięki któremu zapłodnienie jest prawie niemożliwe i metoda skuteczna w ponad 99%.
- Prezerwatywy. Aby były skuteczne, muszą być przede wszystkim dobrze dobrane i prawidłowo założone. Co ważne, chronią również przed chorobami przenoszonymi drogą płciową, takimi jak HIV.
DLACZEGO O ANTYKONCEPCJI WARTO POROZMAWIAĆ JAK NAJWCZEŚNIEJ
Jeśli chcecie uprawiać seks, powinniście jak najwcześniej porozmawiać o metodach antykoncepcji. Dlaczego?
- Rozmowa o antykoncepcji sprzyja otwartej komunikacji w związku, pozwala każdej ze stron wyrazić swoje zdanie i podzielić się ewentualnymi wątpliwościami.
- Nie istnieje metoda antykoncepcji, która zabezpiecza przed ciążą w 100%. Jedne metody są bardziej skuteczne, a tylko niektóre chronią przed infekcjami przenoszonymi drogą płciową. Rozmowa na ten temat może pomóc Wam w podjęciu decyzji o wyborze konkretnej metody.
- Nawet jeśli tylko jedno z Was będzie stosowało antykoncepcję, wcześniejsza rozmowa na ten temat pozwoli Wam zdecydować np. o tym, w jaki sposób będziecie dzielić się kosztami.
- Niektóre środki antykoncepcyjne mogą powodować określone skutki uboczne np. wahania nastroju, czy zmiany libido. Warto porozmawiać o tym wcześniej, aby lepiej zrozumieć wpływ, jaki antykoncepcja może mieć na drugą osobę.
KTO ODPOWIADA ZA ANTYKONCEPCJĘ?
O antykoncepcję powinny zadbać wszystkie osoby, które uprawiają seks. Oprócz nieplanowanej ciąży, seks bez zabezpieczenia grozi zakażeniem chorobami przenoszonymi drogą płciową. Dlatego rozmawiajcie o tym, w jaki sposób chcecie się zabezpieczać. Jeśli peszy Was taka rozmowa, albo wstydzicie się kupić prezerwatywę, może warto zadać sobie pytanie: czy jesteśmy gotowi na współżycie?
JAK ROZMAWIAĆ O ANTYKONCEPCJI? WASZE HISTORIE
Rozmowa na temat antykoncepcji może być trudna, ale nie warto odkładać jej na później. Zarezerwujcie sobie czas, aby o tym porozmawiać i zróbcie to na długo przed pierwszym seksem.
“Wczoraj wspomniałam mojemu chłopakowi, że nie lubię antykoncepcji, którą obecnie stosuję (implant antykoncepcyjny), ponieważ sprawia ona, że jestem rozdrażniona i przybieram na wadze. Mówiłam o skutkach ubocznych i jak to działa. Powiedziałam, że chcę spróbować czegoś innego. On wiercił się na siedzeniu, a ja martwiłam się, że jest zaniepokojony zmianą. Powiedziałam, że myślę o założeniu miedzianej wkładki domacicznej, a on pytał, jak to działa i jakie są skutki uboczne. Potem wydawał się jeszcze bardziej zdenerwowany i ciągle tylko kręcił głową.
Zapytałam go, co jest nie tak, a on powiedział: „To wszystko brzmi okropnie. Nie mogę uwierzyć, że musisz przez to przechodzić. Jeśli chcesz odstawić antykoncepcję, poprę to w 100%, bo to brzmi okropnie. Mogę po prostu używać prezerwatyw, nie obchodzi mnie to”.
Spojrzałam na niego i powiedziałam: „Naprawdę byś to zrobił?” Położył rękę na moim udzie i powiedział: „Brzmi to lepiej niż te skutki uboczne dla ciebie”.
Potem powiedziałam mu, że i tak chcę założyć miedzianą wkładkę domaciczną i umawiam się na wizytę. Kiedy powiedziałam mu, który to dzień, jego jedyną odpowiedzią było: “Mogę pójść z tobą”.
Nie mogę uwierzyć, jak bardzo mnie wspierał. Nie bójcie się rozmawiać o antykoncepcji ze swoim chłopakiem albo dziewczyną”.
CHCIAŁBYM ZACZĄĆ, ALE CO POWIEDZIEĆ NA POCZĄTKU?
Rozmowę możesz rozpocząć od stwierdzenia lub pytania, np.:
„Chcę, abyśmy oboje byli bezpieczni. Jaką antykoncepcję stosujesz?”
„Chciałabym zabezpieczyć się przed ciążą i chorobami przenoszonymi drogą płciową. Jakich środków antykoncepcyjnych zwykle używasz?”
JAKIE PYTANIA WARTO ZADAĆ OSOBIE PARTNERSKIEJ?
Następnie możecie omówić:
- jakie metody antykoncepcji preferujecie
- których z nich używacie, a z którymi nie czujecie się komfortowo
- jak będziecie dzielić się kosztami
Warto pamiętać, że barierowe metody antykoncepcji, takie jak prezerwatywy, są jedynym sposobem zapobiegania zakażeniom STI. Jeśli nie testowaliście się w kierunku chorób przenoszonych drogą płciową, zawsze stosujcie antykoncepcję barierową podczas uprawiania seksu waginalnego, analnego i oralnego.
CZEGO UNIKAĆ, ABY OSOBA PARTNERSKA CZUŁA SIĘ KOMFORTOWO?
- rozmów o antykoncepcji tuż przed stosunkiem, nie pozostawiając czasu na jej zorganizowanie
- mówić partnerowi, jaką antykoncepcję ma stosować
- lekceważyć lub osądzać czyjś wybór.
Rozmawiając o antykoncepcji z partnerem, pamiętajcie o:
- Bezpieczeństwie. Wyjaśnij, że seks bez zabezpieczenia nie wchodzi w grę. Partner, któremu na tym zależy, nie będzie chciał uprawiać seksu, dopóki nie będzie mógł robić tego bezpiecznie i bez obaw.
- Autonomii. Wybór metody antykoncepcji może być wspólną decyzją, ale każda osoba powinna mieć możliwość decydowania o swoim ciele. Na przykład, jeśli nie chcesz stosować tabletek antykoncepcyjnych, możesz powiedzieć „nie” i omówić alternatywne rozwiązania.
- Odpowiedzialności. Musicie być odpowiedzialni za swoje działania. Jeśli nie chcesz stosować środków antykoncepcyjnych lub zapomnisz je kupić, musisz powiedzieć o tym osobie partnerskiej. Być może będziecie musieli powstrzymać się od seksu do czasu znalezienia rozwiązania.
- Uczciwości. Potajemne usunięcie prezerwatywy bez poinformowania o tym partnera, a następnie uprawianie seksu, to “stealthing”. W wielu krajach stealthing uważany jest za formę napaści na tle seksualnym. W Niemczech, Wielkiej Brytanii, Szwajcarii, Nowej Zelandii, Kanadzie, a teraz także Hiszpanii za stealthing można trafić do więzienia. Dzieje się tak dlatego, że jeśli zgadzasz się na seks z prezerwatywą, zgoda ta obejmuje jedynie stosunek z zabezpieczeniem. Zdjęcie prezerwatywy oznacza, że nie jesteś chroniona przed niechcianą ciążą lub chorobami przenoszonymi drogą płciową, w związku z czym coś dzieje się wbrew Twojej woli i bez Twojej zgody. Zastraszanie lub nakłanianie do uprawiania seksu bez antykoncepcji także jest formą przemocy seksualnej.
CO, JEŚLI ANTYKONCEPCJA NIE ZADZIAŁAŁA?
Wypadki się zdarzają. Prezerwatywa może się zsunąć albo pęknąć, inna metoda antykoncepcji może nie zadziałać tak, jak powinna. Ważne jest, aby działać szybko. Pamiętaj, że ciąża nie następuje natychmiast po stosunku. Plemniki mogą żyć przez kilka dni w ciele, czekając na spotkanie z komórką jajową. Jeśli nie chcesz zajść w ciąże, musisz jak najszybciej skorzystać z antykoncepcji awaryjnej. Nie powoduje ona żadnych długoterminowych skutków ubocznych ani nie wpływa na Twoją zdolność do zajścia w ciążę w późniejszym czasie. W zależności od rodzaju tabletki po, na jej wzięcie masz od 72 do 120 godzin. Tutaj możesz sprawdzić, w której aptece kupisz antykoncepcję awaryjną.
PODSUMOWANIE
Pamiętaj, aby o antykoncepcji porozmawiać przed rozpoczęciem współżycia. Na początku taka rozmowa może być nieco nieręczna, zwłaszcza dla osób, które nigdy wcześniej tego nie robiły. Jeśli osoba partnerska odmawia dyskusji na temat antykoncepcji, może to oznaczać, że nie jest gotowa na rozpoczęcie współżycia.
Maciej Żukowski – psycholog i psychoterapeuta