Opublikowano: 31 marca 2025
Ostatnia aktualizacja: 3 kwietnia 2025
Endometrioza to choroba, która dotyka miliony kobiet na całym świecie, a w Polsce szacuje się, że może cierpieć na nią nawet 3 miliony pacjentek. Mimo to, przez lata brakowało kompleksowego leczenia w ramach publicznej opieki zdrowotnej. Teraz ma się to zmienić. Ministra zdrowia Izabela Leszczyna zapowiedziała, że od 1 lipca leczenie endometriozy głęboko naciekającej będzie finansowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia, zostaną również utworzone specjalistyczne centra, zapewniające kompleksowe leczenia tej choroby. To przełomowy moment w walce o zdrowie kobiet!
30 marca, w dniu budowania świadomości o endometriozie, Ministerstwo Zdrowia poinformowało, że prace nad standardem kompleksowej opieki nad pacjentkami są na ukończeniu1. Projekt rozporządzenia trafi do konsultacji społecznych już w kwietniu, a nowe świadczenie ma wejść w życie 1 lipca tego roku.
– Dotychczas pacjentki np. z torbielami endometrialnymi w jajniku były operowane w ramach NFZ. Podobnie diagnostyka taka jak rezonans miednicy mogła być finansowana ze środków NFZ. Dwie rzeczy się zapewne zmienią — lepsze finansowanie w operacjach endometriozy głęboko naciekającej (to trudna operacja dotycząca wielu narządów i trwająca kilka godzin ze względu np. na konieczność resekcji fragmentu jelit moczowodu itd.). Obecnie takie zabiegi były bardzo nisko wycenione i w ramach NFZ koszty operacji przewyższały finansowanie – tłumaczy prof. Krzysztof Nowosielski, którego poprosiliśmy o komentarz dotyczący nowego projektu.
– Druga kwestia — kompleksowa opieka w tym psycholog, rehabilitant, stały monitoring po leczenie — to było możliwe teoretycznie w ramach NFZ, ale było rozproszone i wymagało niesłychanej determinacji lekarza i pacjentki. Powstaną także centra leczenia, które właśnie zapewnią taką kompleksowość – mówi prof. Nowosielski.
LECZENIE ENDOMETRIOZY ZAAWANSOWANEJ NA NFZ JUŻ OD LIPCA
Ministra Leszczyna podkreśliła, że leczenie zaawansowanej endometriozy nie będzie dostępne w każdym szpitalu. Zostaną do tego wyznaczone specjalistyczne placówki, w których pracować będą lekarze z odpowiednim przeszkoleniem. – „To muszą być profesjonaliści” – zaznaczyła szefowa resortu zdrowia. Planowane są także szkolenia dla lekarzy oraz wprowadzenie tematyki endometriozy do programu nauczania przyszłych medyków.
JAK SZYBCIEJ DIAGNOZOWAĆ ENDOMETRIOZĘ?
Endometrioza to choroba trudna do zdiagnozowania – średni czas od wystąpienia pierwszych objawów do postawienia diagnozy wynosi od 6 do 8 lat. Pacjentki przez długi czas cierpią na przewlekły ból, który często uniemożliwia normalne funkcjonowanie, a nawet prowadzi do niepłodności. Według szacunków endometrioza jest przyczyną aż 50% przypadków niepłodności u kobiet.
Dlaczego tak trudno zdiagnozować endometriozę?
Aby przyspieszyć diagnozowanie, eksperci pracują nad projektem „Badanie porównawcze oceniające zastosowanie nieinwazyjnego testu EndoRNA w rozpoznaniu endometriozy względem laparoskopii”. Nowe metody diagnostyczne mogą znacznie skrócić czas oczekiwania na właściwą diagnozę i rozpoczęcie leczenia.
BEZPŁATNE TESTY DIAGNOSTYCZNE NA ENDOMETRIOZĘ
Pod koniec ubiegłego roku Agencja Badań Medycznych rozpoczęła realizację badania z użyciem nowoczesnego, praktycznie bezinwazyjnego testu EndoRNA diagnozującego endometriozę. Badanie prowadzone będzie w Poznaniu, Łodzi, Rzeszowie, Lublinie, Warszawie2.
Obecnie nie ma refundowanych i łatwo dostępnych metod, które pozwalałyby skutecznie i precyzyjnie diagnozować endometriozę w warunkach ambulatoryjnych. Celem proponowanego badania jest sprawdzenie dokładności i skuteczności testu EndoRNA oraz porównanie jego wyników z laparoskopią – obecnie stosowaną metodą diagnostyczną. Jeśli test okaże się wiarygodny, może przyspieszyć i ułatwić wykrywanie endometriozy na wczesnym etapie, co znacząco poprawiłoby proces diagnostyki.
Endometrioza rozwija się niezauważona przez wiele lat. Dotyczy kobiet w każdym wieku. Atakuje nawet 10% populacji kobiet. Jeśli chcemy, aby była wykrywana jak najszybciej, musimy mieć do dyspozycji narzędzia działające szybko i powszechnie dostępne, tak by diagnostyka endometriozy była dostępna u każdego ginekologa. Kluczowe jest, by pokonać chorobę, zanim rozprzestrzeni się w organizmie. Dzięki badaniu zastosowania testu endoRNA jesteśmy o krok bliżej od realizacji tej misji3.
Lucyna Jaworska Wojtas – prezeska Fundacji „Pokonać Endometriozę”
Test, opracowany przez polskich naukowców, może oszczędzić kobietom wielu lat cierpienia. Dotychczas najskuteczniejszą metodą wykrycia endometriozy była laparoskopia. Prof. Tomasz Kluz, kierownik Kliniki Ginekologii w USK w Rzeszowie, podkreśla, że nowa metoda diagnostyczna może znacznie skrócić czas wykrycia choroby.
Diagnostyka obecnie zajmuje średnio 6-8 lat ze względu na często mylące objawy. Choroba może być również przyczyną obniżonej płodności. Szacuje się, że około 50 proc. wszystkich przypadków niepłodności kobiecej jest spowodowanych przez endometriozę4.
Prof. dr hab. n. med. Tomasz Kluz, kierownik Kliniki Ginekologii, Ginekologii Onkologicznej i Położnictwa w USK w Rzeszowie
Nowy test przypomina badanie cytologiczne – pobranie materiału trwa zaledwie kilka minut i odbywa się w gabinecie ginekologicznym. Pacjentki poddane testowi będą miały również wykonaną laparoskopię, aby zweryfikować wyniki. Do badania mogą przystąpić kobiety w wieku od 18 do 45 lat, które podejrzewają u siebie endometriozę, ale do tej pory nie otrzymały diagnozy. Udział w badaniu jest całkowicie bezpłatny.
NADZIEJA DLA MILIONÓW KOBIET
Wprowadzenie finansowania leczenia endometriozy zaawansowanej przez NFZ oraz utworzenie specjalnych placówek zapewniających kompleksowe leczenie to ogromna szansa dla kobiet, które do tej pory zmagały się z chorobą bez odpowiedniego wsparcia. Ministerstwo Zdrowia zachęca pacjentki, lekarzy i ekspertów do udziału w konsultacjach społecznych dotyczących nowych standardów leczenia. Dzięki temu możliwe będzie wypracowanie najlepszych rozwiązań i poprawa jakości życia tysięcy kobiet w Polsce.
– Poczekajmy jednak na projekt — wtedy będzie można więcej powiedzieć, czy rzeczywiście zaproponowane rozwiązania będę game changerem dla pacjentek cierpiących na endometriozę – podsumowuje prof. Nowosielski.
Zmiany wejdą w życie już od 1 lipca – to przełom, na który czekało wiele pacjentek. Warto śledzić rozwój sytuacji i brać aktywny udział w dyskusji na temat przyszłości leczenia endometriozy w Polsce.
Przypisy:
- https://www.termedia.pl/mz/Leczenie-endometriozy-od-lipca-na-NFZ,61014.html ↩︎
- https://endometrioza.abm.gov.pl/ ↩︎
- https://endometrioza.abm.gov.pl/end/aktualnosci/2864,Agencja-Badan-Medycznych-rozpoczela-realizacje-badania-z-uzyciem-testu-diagnozuj.html ↩︎
- https://www.rynekzdrowia.pl/Polityka-zdrowotna/Rzeszow-w-szpitalu-uniwersyteckim-pacjentki-moga-zrobic-szybki-test-na-endometrioze,269782,14.html ↩︎
