„OSOBY STOSUJĄCE HEJT NIE SĄ BEZKARNE” – MÓWI ADWOKAT DR MATEUSZ WĄSIK. JAK ZGŁOSIĆ INTERNETOWEGO HEJTERA?

Hejt w internecie może spotkać każdego, niezależnie od wieku, płci czy poglądów. Najważniejsze to reagować. Zarówno wtedy, gdy dotyka Cię on bezpośrednio, jak i wówczas, gdy jesteś świadkiem takich zachowań. Możesz bronić się przed hejtem i zgłosić przemocowe zachowania odpowiednim organom. Pamiętaj! W internecie nic nie ginie, a twoja reakcja może uratować komuś życie.

DOŚWIADCZASZ HEJTU? WIDZISZ HEJTERSKIE ZACHOWANIA? REAGUJ!

– Hejterzy nie są bezkarni – przypomina adwokat dr Mateusz Wąsik – Jako osoba doświadczająca hejtu, możesz dochodzić swoich praw na drodze sądowej, a sąd może nakazać osobie stosującej hejt wystosowanie przeprosin, usunięcie wpisu, skazać na karę grzywny lub karę pozbawienia wolności do lat dwóch.

KONSEKWENCJE PRAWNE HEJTU

Czy hejt traktowany jest przez polskie prawo jako przestępstwo?

Adwokat Mateusz Wąsik: Hejt można sklasyfikować jako przestępstwo. W Kodeksie karnym istnieją przepisy, które regulują tę tematykę. Zgodnie z art. 212 § 1 Kodeksu karnego „kto pomawia inną osobę, grupę osób, instytucję, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć ją w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności. § 2. tego przepisu precyzuje, że jeśli sprawca dopuszcza się tego czynu za pomocą środków masowego komunikowania, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku”.

Do zniesławienia może więc dojść jeśli sprawca swoim zachowaniem poniża drugą osobę lub naraża na utratę zaufania. Będą to przykładowo zachowania sugerujące, że ktoś np. wziął łapówkę, otrzymał stanowisko z powodu swoich koneksji, nadużywa alkoholu, jest agresywny.

Innym przestępstwem, które ma punkt styczny z hejtem, jest zniewaga regulowana w art. 216 Kodeksu karnego. Zgodnie z art. 216. § 1 Kodeksu karnego „kto znieważa inną osobę w jej obecności albo choćby pod jej nieobecność, lecz publicznie lub w zamiarze, aby zniewaga do osoby tej dotarła, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności. § 2. Kto znieważa inną osobę za pomocą środków masowego komunikowania, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku”.

Zniewaga polega na użyciu wulgarnych i obelżywych słów, których celem jest ośmieszenie i obrażenie drugiej osoby. Zniewaga uderza w godność, poczucie własnej wartości. Nie musi zawierać zarzutu, a skierowana jest bezpośrednio lub pośrednio do osoby znieważonej.

Hejt może zostać uznany także za groźbę karalną (art. 190 Kodeksu karnego), czy tzw. stalking (art. 190a kodeksu karnego).

Jeśli hejt ma podłoże rasistowskie, będzie stanowił przestępstwo publicznego znieważenia z powodu przynależności narodowej, etnicznej lub rasowej z art. 257 kodeksu karnego, a to przestępstwo karane jest karą pozbawienia wolności do lat 3.

JAK ZGŁOSIĆ HEJT?

Co może zrobić osoba, która doświadczyła hejtu w sieci? Jakie są kroki, które powinna podjąć na początku?

Sprawę możesz zgłosić administratorowi strony. Po pierwsze, powinien on udostępnić numer IP hejtera. Można również prosić o usunięcie tych treści, które są bezprawne. Administrator, który odmówi usunięcia obraźliwego wpisu, musi liczyć się z odpowiedzialnością, jak wynika z wyroku Sądu Najwyższego, który został wydany 30 września 2016 roku (sygnatura I CSK 598/15). Zapisano w nim, że administrator, który nie podejmuje się usunięcia obraźliwych wpisów, może ponieść taką samą odpowiedzialność, jak osoba, która je umieściła.

Zrób print screen hejterskich komentarzy i zachowaj je. Powinny zostać tak zrobione, by uwzględnić adres strony internetowej.

Czy hejtera można zgłosić na policję?

Jeśli administrator udostępnił numer IP osoby, która stosuje hejt, możesz zgłosić sprawę na Policję bądź do Prokuratury. Służby te ustalą, do kogo należy komputer, z którego publikowano obraźliwe treści. Na twoje żądanie Policja lub Prokuratura przyjmie ustną lub pisemną skargę i w razie potrzeby zabezpieczy dowody. Na podstawie art. 488 § 2 k.p.k. na polecenie sądu Policja dokonuje określonych przez sąd czynności dowodowych, po czym ich wyniki przekazuje sądowi. Oznacza to, że organy ścigania, choć nie podejmują inicjatywy, mogą pomóc w pozyskaniu dowodów, co mogłoby być trudne dla osoby, która doświadczyła hejtu. Możesz wystąpić na drogę sądową i formalnie wnieść akt oskarżenia.

CO GROZI OSOBIE STOSUJĄCEJ HEJT?

Co grozi osobie, która hejtuje w sieci?

Kara grzywny, ograniczenie wolności, ale również jej pozbawienie. Sądy decydują się orzekać również nawiązkę, którą na rzecz pokrzywdzonego musi wypłacić sprawca. Nawiązka może być również orzeczona na rzecz wybranej przez pokrzywdzonego organizacji charytatywnej. Pokrzywdzony może także wnioskować o to, aby orzeczony wyrok i dane sprawcy zostały podane do publicznej wiadomości.

Tekst powstał w ramach projektu #HEJTOUT, którego celem jest wyposażenie młodych ludzi w narzędzia i strategie pozwalające zminimalizować negatywne skutki psychologiczne wynikające z doświadczania hejtu. Partnerem projektu jest T-Mobile Polska.