Opublikowano: 24 lutego 2025
Ostatnia aktualizacja: 5 marca 2025
We współpracy z Konsorcjum Filantropijnym, rozpoczynamy realizację projektu „Lekcje bez tabu”, którego celem jest dostarczenie nauczycielom i edukatorom bezpłatnych, rzetelnych scenariuszy lekcji dotyczących ciała, emocji i relacji. Projekt powstał z myślą o wypełnieniu luki w systemie edukacji i wyposażeniu młodych ludzi w informacje dostosowane do ich wieku i potrzeb. Materiały zostały zweryfikowane przez ekspertów z Uniwersytetu SWPS oraz Kliniki Terapii Poznawczo-Behawioralnej Uniwersytetu SWPS, dzięki temu nauczyciele mogą mieć pewność, że przekazują uczniom wiedzę, która jest zgodna z najnowszymi standardami naukowymi.
CZYM SĄ „LEKCJE BEZ TABU”?
„Lekcje bez tabu” to kompleksowy program, który dostarcza nauczycielom, edukatorom i rodzicom bezpłatne, rzetelne i gotowe do użycia scenariusze lekcji o ciele, emocjach i dojrzewaniu. Realizacja projektu „Lekcje bez tabu” była możliwa dzięki wsparciu Partnera Konsorcjum Filantropijne. Sylwia Dobrzycka, Przewodnicząca Konsorcjum Filantropijnego, podkreśla: „Edukacja seksualna kształtuje świadomość, uczy dbania o własne ciało, wzmacnia też pewność siebie. To fundament budowania relacji międzyludzkich opartych na wzajemnym szacunku oraz zrozumieniu. W Konsorcjum Filantropijnym wspieramy inicjatywy, które realnie wpływają na poprawę świadomości społecznej oraz życia. Dlatego też angażujemy się w projekt SEXEDPL – ponieważ rzetelna edukacja seksualna daje poczucie bezpieczeństwa, uczy stawiania granic oraz daje wiedzę niezbędną do podejmowania świadomych decyzji”.
Wszystkie scenariusze są dostępne bezpłatnie na stronie
Nauczyciele i edukatorzy mogą pobrać gotowe plany lekcji, które zawierają propozycje ćwiczeń, pytania do dyskusji i materiały dodatkowe. Dzięki temu prowadzenie zajęć staje się prostsze i bardziej efektywne.
Scenariusze, które przygotowaliśmy, to gotowe narzędzia do pracy z grupami uczniowskimi. Ich zadaniem jest poruszanie tematów zajęć (czy jest to miesiączka, hejt czy dbanie o zdrowie) w sposób angażujący i merytoryczny. Myślę, że takie sprawdzone „gotowce” będą dużym ułatwieniem w pracy osób prowadzących zajęcia i pomogą im oszczędzić sporo czasu, wcześniej spędzanego na przygotowywaniu materiałów od podstaw.
Basia Pietruszczak, współautorka scenariuszy
Scenariusze są również wsparciem dla nauczycieli, którzy nie mają doświadczenia w prowadzeniu lekcji o tematyce związanej z edukacją seksualną. Dzięki gotowym materiałom mogą czuć się pewniej i skupić się na indywidualnych potrzebach uczniów.
WSPÓŁPRACA Z SWPS
“Współpraca Uniwersytetu SWPS z Fundacją SEXED przy projekcie „Lekcje bez tabu” to ważny krok w stronę rzetelnej edukacji zdrowotnej, obejmującej zdrowie psychiczne — w tym również edukację seksualną. Dzięki wspólnym działaniom możemy nie tylko opiniować i promować właściwe treści edukacyjne, ale przede wszystkim działać na rzecz społeczeństwa, wspierając rozwój świadomej i odpowiedzialnej postawy młodych ludzi wobec własnego zdrowia i relacji międzyludzkich” – tłumaczy Dominika K. Karbowiak Dyrektor Kliniki Terapii Poznawczo-Behawioralnej Uniwersytetu SWPS.
Weryfikacja scenariuszy przez ekspertów z dziedziny psychologii, seksuologii, ginekologii i prawa gwarantuje, że materiały są rzetelne i dostosowane do wieku odbiorców. Dzięki temu nauczyciele mogą mieć pewność, że przekazują uczniom wiedzę, która jest zgodna z najnowszymi standardami naukowymi.
Scenariusze lekcji to fantastycznie podana, solidna dawka wiedzy, dostosowana do wieku odbiorców. Dla młodzieży to cenny zastrzyk informacji o seksualności, relacjach i szacunku; dla prowadzących – mądrze poukładane treści z dokładnymi opisami zajęć; a dla wielu rodziców – nieoceniona pomoc w edukowaniu swoich dzieci w tak ważnym, a jednocześnie trudnym temacie.
Sylwia Salitra, psycholożka, seksuolożka, certyfikowana psychoterapeutka poznawczo-behawioralna, Klinika Terapii Poznawczo-Behawioralnej Uniwersytetu SWPS
DLACZEGO „LEKCJE BEZ TABU” SĄ POTRZEBNE?
W Polsce edukacja seksualna w szkołach często ogranicza się do pojedynczych zajęć z wychowania do życia w rodzinie, które nie zawsze odpowiadają na realne potrzeby młodzieży. Brak rzetelnej wiedzy na temat ciała, emocji, zdrowia intymnego czy bezpieczeństwa w sieci sprawia, że młodzi ludzie szukają informacji w internecie, gdzie często trafiają na nieprawdziwe lub szkodliwe treści. To prowadzi do wielu problemów, takich jak niechciane ciąże, choroby przenoszone drogą płciową, cyberprzemoc czy brak umiejętności wyznaczania granic.
To ważne, aby dzieci uczyły się rzetelnych informacji w szkole, ponieważ edukacja seksualna oparta na sprawdzonych źródłach chroni przed niebezpieczeństwami, takimi jak grooming, sexting czy cyberprzemoc. „Lekcje bez tabu” to narzędzie, które pozwoli młodym ludziom lepiej rozumieć siebie i innych, a nauczycielom pomoże w prowadzeniu wartościowych rozmów.
Anja Rubik, prezeska i założycielka SEXEDPL.
SCENARIUSZE I ICH AUTORZY
Scenariusze zawierają propozycje ćwiczeń, pytania do dyskusji i materiały dodatkowe, co pomaga w różnicowaniu metod nauczania oraz realizacji założonych celów edukacyjnych. Materiały są skierowane do uczniów klas IV-VI oraz VII-VIII szkół podstawowych, a także uczniów szkół ponadpodstawowych. Scenariusze mogą być wykorzystywane w ramach obowiązkowych zajęć, dodatkowych lekcji wychowawczych, a także jako narzędzie do reagowania na bieżące sytuacje w klasach.
Scenariusze zajęć zostały opracowane przez doświadczonych edukatorów: Basię Pietruszczak, Huberta Pajączkowskiego i Tosię Kopyt. To osoby, które pracują na co dzień z dziećmi i młodymi osobami w szkołach jako edukatorzy i nauczyciele. Wspólnie przygotowali scenariusze, które zostały sprawdzone przez ekspertów_tki, z którymi Fundacja SEXEDPL współpracuje przy tworzeniu treści edukacyjnych. To m.in., seksuolożki, ginekolodzy, lekarze innych specjalizacji oraz prawnicy.
Wydaje mi się, że dotychczas brakowało podobnych materiałów w języku polskim. Sam jako edukator często sięgałem po materiały zagraniczne, tłumaczyłem je z języka angielskiego na potrzeby własnych lekcji. Jest wiele bezpłatnych scenariuszy zajęć dla różnych przedmiotów, ale brakuje materiałów do prowadzenia zajęć z zakresu zdrowia seksualnego, budowania relacji, radzenia sobie z trudnościami typowymi dla okresu dojrzewania. Kiedy zaczęliśmy tworzyć ten, projekt pomyślałem: Tak, to jest to!
Hubert Pajączkowski, współautor scenariuszy
Tematy poruszane w scenariuszach nie tylko dostarczają rzetelnej wiedzy o zmianach zachodzących w ciele młodych ludzi, ale także o aspektach emocjonalnych i psychicznych. Pomagają lepiej zrozumieć własne ciało, a co ważniejsze, wzmacniają pozytywne wartości i zachowania, wspierając budowanie zdrowych relacji oraz lepsze rozumienie własnych i cudzych emocji.
– Praca nauczycielki i nauczyciela jest trudna, nawet chyba coraz trudniejsza. Dzięki gotowym scenariuszom możemy skupić się na tym, co jest w niej najważniejsze: na zastanowieniu się, czego potrzebuje wybrana klasa, konkretni uczniowie i uczennice, na dopasowaniu tematów i treści do ich potrzeb, na ustaleniu, z jakimi refleksjami chcemy zostawić młode osoby. No i na zbudowaniu w sobie otwartości, że ich wypowiedzi mogą nas zaskoczyć, poruszyć i to nas zostawić z czymś do przemyślenia – podkreśla Tosia Kopyt.
CO ZNAJDZIEMY W „LEKCJACH BEZ TABU”?
Wśród 70 scenariuszy znajdują się różnorodne materiały poruszające tematy związane m.in. z dojrzewaniem i zachodzącymi w tym okresie zmianami w głowie i w ciele, z miesiączką i mutacją, zdrowiem intymnym, pierwszymi sympatiami i towarzyszącymi im emocjami, hejtem, sposobami na rozmawianie o ciele… i wiele więcej!
- Rozmowy o ciele, granicach i zgodzie – jak mówić „nie”, jak szanować granice innych, czym jest zgoda w relacjach.
- Dojrzewanie i zmiany w ciele oraz emocjach – jak radzić sobie z burzą hormonów, co się dzieje z ciałem w okresie dojrzewania, jak zrozumieć swoje emocje.
- Zdrowie intymne – higiena, miesiączka, mutacja, pierwsze wizyty u ginekologa czy urologa.
- Pierwsze sympatie i związane z nimi emocje – jak budować zdrowe relacje, czym jest zakochanie, jak radzić sobie z odrzuceniem.
- Hejt, cyberprzemoc i bezpieczeństwo w sieci – jak reagować na przemoc w internecie, jak chronić swoją prywatność, czym jest grooming i sexting.
WIZUALNA STRONA KAMPANII
Za kreatywną stronę projektu odpowiada agencja Ancymony. Kampania “Ciało Obce” pokazuje, że dzieci i młodzież wiedzą wiele o świecie, ale bardzo mało o sobie. Szkolna edukacja wciąż nie dostarcza im odpowiednich treści, dlatego „Lekcje bez tabu” mają na celu wypełnienie tej luki, zapewniając młodym ludziom wartościowe i rzetelne materiały edukacyjne.
Ważnym elementem projektu jest jego warstwa wizualna. Autorem sesji zdjęciowej towarzyszącej kampanii jest ceniony fotograf Adrian Obreczarek, który w swoich pracach uchwycił naturalność i autentyczność młodych ludzi w wieku 11-18 lat.
PLANY NA PRZYSZŁOŚĆ – CO JESZCZE PRZED NAMI?
Projekt „Lekcje bez tabu” to nie tylko scenariusze lekcji. Planujemy szereg działań, które mają na celu promocję projektu i wsparcie nauczycieli:
- 50 lekcji pokazowych w szkołach – w wybranych szkołach odbędą się lekcje pokazowe, które pokażą, jak efektywnie wykorzystywać scenariusze w praktyce.
- Szkolenia dla nauczycieli – Fundacja zorganizuje dodatkowe spotkania z nauczycielami, podczas których przeszkoli ich z prowadzenia zajęć według scenariuszy.
- Webinary dla nauczycieli – od marca 2025 roku Fundacja będzie regularnie organizować webinary, podczas których nauczyciele będą mogli zdobywać nowe umiejętności i wymieniać się doświadczeniami.
- Kampania online i out-of-home – projekt będzie promowany za pomocą szeroko zakrojonej kampanii, w tym dwóch spotów promocyjnych przygotowanych przez agencję Ancymony. Materiały będzie można zobaczyć między innymi na nośnikach Clear Channel Polska, którzy kolejny raz zdecydowali się na wsparcie działań Fundacji.
- Nowe scenariusze – w 2025 roku planowane jest opracowanie kolejnych 30 scenariuszy, w tym materiałów dla klas IV-VI, VII-VIII szkół podstawowych i ponadpodstawowych.
Razem z Konsorcjum Filantropijne zapraszamy wszystkich nauczycieli, edukatorów i rodziców do korzystania z materiałów i wspólnego tworzenia przestrzeni do otwartej i świadomej edukacji.
Więcej informacji oraz pełne materiały edukacyjne dostępne są na stronie: