Opublikowano: 2 marca 2025
Ostatnia aktualizacja: 12 marca 2025
Plamienia to częsty efekt uboczny podczas stosowania antykoncepcji hormonalnej. Zwykle zmniejszają się z czasem, gdy organizm przyzwyczaja się do zmian hormonalnych. Istnieją sposoby na ich redukcję, np. regularne przyjmowanie pigułki o tej samej porze czy rezygnacja z palenia papierosów. Jakie mogą być przyczyny plamienia i kiedy warto udać się do lekarza?
Z tego artykułu dowiesz się o tym:
Czy plamienie to częsty skutek uboczny antykoncepcji hormonalnej?
Czy plamienia są częstsze podczas stosowania tabletek jednoskładnikowych?
Czy zmiana antykoncepcji może powodować plamienia?
Czy przyjmowanie tabletek antykoncepcyjnych bez przerwy może powodować plamienie?
Czy plamienie może się pojawić, gdy zapomnisz o tabletce antykoncepcyjnej?
Czy tabletka „po” powoduje plamienie?
Czy palenie papierosów może powodować plamienia?
Co może jeszcze powodować plamienie?
Kiedy należy udać się do lekarza?
Plamienia podczas stosowania antykoncepcji hormonalnej mogą się zdarzać, zwłaszcza w pierwszych miesiącach przyjmowania tabletek, plastrów czy krążków dopochwowych. Jest to zazwyczaj związane z adaptacją organizmu do hormonów i nie musi oznaczać niczego niepokojącego.
1. Czy plamienia to częsty skutek uboczny antykoncepcji hormonalnej?
Plamienia są częstym skutkiem ubocznym antykoncepcji hormonalnej, ponieważ tego typu środki powodują tymczasowe ścieńczenie błony śluzowej macicy. W miarę jak śluzówka ulega zmianom i staje się cieńsza oraz mniej aktywna, plamienia mogą pojawiać się częściej.
Każdy rodzaj antykoncepcji hormonalnej może powodować plamienia:
- tabletki antykoncepcyjne,
- implanty antykoncepcyjne,
- zastrzyki hormonalne,
- wkładki domaciczne uwalniające hormony,
- plastry antykoncepcyjne,
- pierścienie dopochwowe.
Przyczyną tego zjawiska są zmiany w poziomie hormonów. Hormonalna antykoncepcja zawiera estrogen i progestagen (syntetyczną formę naturalnego progesteronu) lub sam progestagen. Estrogen stymuluje wzrost i pogrubienie śluzówki macicy, podczas gdy progesteron stabilizuje jej strukturę.
2. Czy stosowanie antykoncepcji zawierającej tylko progestagen powoduje plamienie?
Ponieważ to właśnie progesteron wpływa na ścieńczenie błony śluzowej macicy, plamienia są częstsze u osób stosujących tabletki jednoskładnikowe niż przy pigułkach dwuskładnikowych. Badania wykazały, że aż 70% osób przyjmujących tabletki jednoskładnikowe doświadcza plamień w co najmniej jednym cyklu. Z tabletkami jednoskładnikowymi dostarczasz organizmowi tylko progesteron, co może sprawić, że śluzówka macicy stanie się bardzo cienka i powodować częstsze plamienia.
Niektóre osoby nie mogą przyjmować estrogenów, np. kobiety po porodzie, karmiące piersią lub mające historię zakrzepów krwi. W takich przypadkach lekarz może zalecić tabletki jednoskładnikowe.
3. Czy zmiana metody antykoncepcji może powodować plamienie?
Plamienia są najczęstsze na początku stosowania nowej antykoncepcji hormonalnej, ponieważ organizm potrzebuje czasu na dostosowanie się do nowych poziomów hormonów. Przez pierwsze dwa-trzy miesiące błona śluzowa macicy się zmienia, co może powodować nieregularne krwawienia. Po tym czasie plamienia najczęściej ustępują.
4. Czy przyjmowanie pigułek antykoncepcyjnych bez przerwy powoduje plamienia?
Większość tabletek antykoncepcyjnych przewiduje przerwę na tzw. krwawienie z odstawienia. Jednak niektóre osoby decydują się na przyjmowanie tabletek bez przerwy, aby uniknąć krwawienia. Chociaż taka metoda nie szkodzi zdrowiu, może zwiększać ryzyko plamień. Śluzówka macicy może stać się tak cienka, że zaczynają pojawiać się plamienia. Aby temu zapobiec, można zrobić kilkudniową przerwę (3-7 dni), co pozwoli błonie śluzowej na regenerację.
5. Czy plamienie może się pojawić, gdy zapomniałaś przyjąć tabletkę antykoncepcyjną?
Pominięcie jednej lub więcej tabletek antykoncepcyjnych może prowadzić do plamień. Kiedy pomijasz dawkę, poziom hormonów w organizmie spada, co może wywołać plamienia przypominające krwawienie z odstawienia. Przy stosowaniu tabletek jednoskładnikowych ważne jest, aby przyjmować je codziennie o tej samej porze – opóźnienie większe niż 3 godziny może zwiększyć ryzyko plamień i obniżyć skuteczność antykoncepcji. W przypadku pominięcia tabletki należy dodatkowo stosować prezerwatywy przez 7 dni (dla tabletek dwuskładnikowych) lub 2 dni (dla jednoskładnikowych).
6. Czy przyjęcie tabletki „dzień po” może spowodować plamienie?
Antykoncepcja awaryjna może zaburzyć poziom hormonów i wywołać plamienia. Jeśli jednak po jej przyjęciu miesiączka się opóźnia, warto skonsultować się z lekarzem lub wykonać test ciążowy.
7. Czy palenie papierosów może powodować plamienia?
Palenie papierosów może wpływać na skuteczność i działania niepożądane antykoncepcji hormonalnej, w tym zwiększać ryzyko plamień międzymiesiączkowych. Nikotyna i inne substancje zawarte w dymie papierosowym mogą przyspieszać metabolizm estrogenów w wątrobie. Oznacza to, że poziom tych hormonów w organizmie może być niższy niż zamierzony, co może prowadzić do:
- obniżenia skuteczności antykoncepcji (choć nie w każdym przypadku),
- mniej stabilnej wyściółki macicy,
- większego ryzyka plamień.
Palenie powoduje skurcz naczyń krwionośnych, co może prowadzić do niedostatecznego ukrwienia błony śluzowej macicy. W efekcie może dojść do jej drobnych uszkodzeń i plamień. U kobiet, zwłaszcza powyżej 35. roku życia, które palą i stosują antykoncepcję hormonalną, rośnie ryzyko poważnych problemów zdrowotnych, takich jak:
- zakrzepica,
- nadciśnienie,
- zawał serca,
- udar mózgu.
Dlatego zaleca się, aby palące kobiety skonsultowały się z lekarzem w sprawie doboru najlepszej metody antykoncepcji – czasem lepszą opcją może być np. wkładka wewnątrzmaciczna lub minipigułka (tylko z progestagenem, bez estrogenu).
Palisz regularnie czy okazjonalnie? Jeśli tak, warto porozmawiać z ginekologiem, czy Twoja metoda antykoncepcji jest optymalna.
8. Czy plamienia mogą wskazywać na mięśniaki albo polipy w macicy?
Plamienia mogą być również spowodowane obecnością łagodnych zmian w macicy, takich jak polipy lub mięśniaki. Są one bardzo powszechne – szacuje się, że nawet 70% kobiet ma co najmniej jeden mięśniak przed 50. rokiem życia. Jeśli regularnie doświadczasz plamień mimo prawidłowego stosowania antykoncepcji, warto skonsultować się z lekarzem, aby wykluczyć tego typu przyczyny.
PLAMIENIA. KIEDY WARTO SKONSULTOWAĆ SIĘ Z LEKARZEM?
Plamienia zwykle nie są powodem do niepokoju, jednak warto zgłosić się do specjalisty, jeśli:
- plamienia utrzymują się dłużej niż 3 miesiące,
- są bardzo obfite lub towarzyszy im ból,
- występują nagle po długim czasie stabilności cyklu,
- masz inne niepokojące objawy, np. ból miednicy czy nietypową wydzielinę.
PODSUMOWANIE
Plamienia są częstym skutkiem ubocznym antykoncepcji hormonalnej i zwykle ustępują samoistnie. Jeśli jednak przeszkadzają Ci w codziennym funkcjonowaniu lub utrzymują się przez dłuższy czas, warto skonsultować się z lekarzem w celu dobrania najlepszego rozwiązania.
