Opublikowano: 1 sierpnia 2024
Ostatnia aktualizacja: 2 sierpnia 2024
Komedie romantyczne często przedstawiają zachowanie przypominające stalking jako nieszkodliwą lub uroczą część miłosnych zalotów. Jednak gdyby niektóre kultowe sceny przenieść z filmu do prawdziwego życia, o wiele bardziej przypominałyby thriller niż romans. Stalking nie ma nic wspólnego z miłością. To egoistyczne zachowanie, ponieważ wszystko kręci się wokół osobistych uczuć prześladowcy. Potencjalny dyskomfort, strach lub zażenowanie osoby prześladowanej rzadko kiedy są brane pod uwagę.
Badanie „I Did It Because I Never Stopped Loving You: The Effects of Media Portrayals of Persistent Pursuit on Beliefs About Stalking„, opublikowane w czasopiśmie Communication Research pokazuje, że filmy przedstawiające uporczywe starania bohatera zabiegającego o względy kobiety, mogą wpływać na przekonania widzów na temat samego stalkingu oraz związanych z nim mitów (np., że osoba, która prześladuje kogoś, kto jej się podoba, musi bardzo ją kochać). W badaniu przeanalizowano reakcje 426 studentek na komedie romantyczne oraz thrillery psychologiczne, w których mężczyzna prześladuje kobietę. Kiedy uczestniczki badania oglądały przerażające filmy, były mniej skłonne wierzyć w mity na temat stalkingu i postrzegały takie zachowania jako niebezpieczne. Te same działania oceniano zupełnie inaczej, gdy pojawiały się w komediach romantycznych.
TYPOWY STALKER W KOMEDII ROMANTYCZNEJ
Bohater, który jest stalkerem, jest zazwyczaj miłym facetem, który nie do końca pasuje do hollywoodzkiego ideału męskości. I który z różnych powodów nie znalazł miłości. Pewnego dnia widzi bardzo wyjątkową kobietę i od razu się w niej zakochuje. Jest tylko jeden mały problem. Ona nie odwzajemnia jego uczuć. Może spotyka się z kimś innym. Albo go odrzuciła. Może nawet nie wie, że on istnieje. Albo może po prostu nie jest nim zainteresowana.
Co zatem może zrobić miły facet, stając w obliczu takiego dylematu? Na pewno nie może się poddać. W końcu „prawdziwa miłość” pokonuje wszelkie przeszkody, dlatego bohater MUSI zrobić wszystko, aby kobieta odwzajemniła jego uczucie. Będzie ją śledzić, nękać i manipulować, aż w końcu uda mu się złamać jej opór, a ona oczywiście go pokocha.
Komedie romantyczne mają być ucieczką od rzeczywistości – podróżą do lepszego, bardziej kolorowego świata. Jednak wiele z nich kreuje obraz, który może subtelnie kształtować nasze postrzeganie i oczekiwanie dotyczące miłości. Jednym ze sposobów, w jaki mogą to robić, jest sprawianie, że zachowania związane ze stalkingiem wydają się być normalną częścią miłości. Normalizacja takich zachowań może utrudniać rozpoznanie oznak prawdziwego prześladowania, gdy dochodzi do niego w życiu, a także usprawiedliwiania działań stalkera.
Stalking wcale nie dotyczy miłości. To egoistyczne zachowanie, ponieważ wszystko kręci się wokół osobistych uczuć prześladowcy. Potencjalny dyskomfort, strach lub zażenowanie osoby prześladowanej rzadko kiedy są brane pod uwagę.
„NIC NIE MÓW” (1989)
W klasycznym romansie „Nic nie mów” jest kultowa scena, w której Lloyd Dobler (grany przez Johna Cusacka) stoi przed domem swojej byłej dziewczyny z boomboksem i puszcza piosenkę Petera Gabriela, In Your Eyes. To utwór, przy którym pierwszy raz uprawiali seks. Wiemy, że Diane zerwała z Lloydem z powodu nacisków ze strony ojca. Ale wiemy też, że chce do niego wrócić. Ta informacja sprawia, że ta kultowa scena wydaje się wzruszającym gestem. Problem polega na tym, że Lloyd nie wie, co ona czuje. W tym momencie wie tylko dwie rzeczy: po pierwsze, że Diane wyraźnie powiedziała mu, że nie chce go widzieć ani z nim rozmawiać, a po drugie, że ignorowała jego liczne telefony po rozstaniu.
A teraz wyobraźcie sobie, jak by to wyglądało w prawdziwym życiu: były chłopak, wielokrotnie odrzucony przez byłą dziewczynę, pojawia się w środku nocy przed jej domem i włącza miłosną piosenkę. Nie byłoby w tym nic romantycznego. Byłoby to przerażające i warto byłoby wezwać policję.
„PASAŻEROWIE” (2016)
W tym romansie science fiction z 2016 r. Jim (Chris Pratt) podróżuje statkiem kosmicznym do nowej, pozaziemskiej kolonii. Mężczyzna przypadkowo budzi się o dziesiątki lat za wcześnie. Po roku samotności i podglądania innych zahibernowanych osób zakochuje się w pasażerce, Aurorze. Znajduje jej plik wideo i ogląda go, obserwując ją nieustannie. Później postanawia ją obudzić, w zasadzie skazując ją na śmierć wraz z nim.
Chociaż zachowanie Jima dokładnie pokazuje działania stalkera, a do tego mężczyzna podejmuje decyzję o życiu lub śmierci za Aurorę, film został przedstawiony jako historia miłosna. Zastanów się, jak wyglądałby ten film, gdyby został przearanżowany i przedstawiony z punktu widzenia Aurory.
„SPOSÓB NA BLONDYNKĘ” (1998)
Ted (Ben Stiller) nie tylko ucieka się do zachowań charakterystycznych dla stalkera, ale posuwa się o krok dalej. Zatrudnia prywatnego detektywa, Pata, aby śledził Mary (Cameron Diaz) i dowiedział się o jej życiu jak nawięcej szczegółów. W całym filmie dowiadujemy się, że prawie każdy mężczyzna w życiu Mary był albo oszustem, albo ją śledził.
„ZAKOCHANA ZŁOŚNICA” (1999)
Film ten został oparty na sztuce Szekspira Poskromienie złośnicy. Aby umawiać się z Biancą, Cameron (Joseph Gordon-Levitt) musi przekonać jej siostrę Kat (tytułową złośnicę) do chodzenia na randki. Ojciec Bianki i Kat ustanowił bowiem zasadę, że młodsza Bianca nie może umawiać się z chłopcami, dopóki nie zrobi tego Kat. Cameron zatrudnia do pomocy Patricka (Heath Ledger), aby ten zdobył serce Kat, dzięki czemu będzie mógł umawiać się z jej młodszą siostrą.
Ponieważ Cameron zbiera informacje o Kat, Patrick może szybciej wzbudzić jej zainteresowania. Zarówno Patrick, jak i Cameron zachowują się jak stalkerzy, ale to Cameron bardziej przypomina prześladowcę. Szuka informacji o obu siostrach, śledzi szczegóły z ich życia i wykorzystuje je, aby zdobyć to, czego chce.
„A WIĘC WOJNA” (2012)
Dwóch agentów CIA zakochuje się w tej samej kobiecie, Lauren (Reese Witherspoon ), i robi wszystko, aby zdobyć jej względy. Jednak agenci są najlepszymi przyjaciółmi, a tytułowa „wojna” wystawia ich przyjaźń na próbę.
Aby zdobyć zainteresowanie Lauren i sabotować się nawzajem, obaj mężczyźni śledzą kobietę. Podsłuchują i oglądają, jak rozmawia o nich ze swoją najlepszą przyjaciółką. Ponadto każdy agent śledzi randkę, na której kobieta jest z tym drugim. Lauren jest pozbawiona prywatności i śledzona od niemal pierwszych minut filmu przez parę prawdziwych szpiegów.
„DZIEŃ ŚWISTAKA” (1993)
Czy kultowy film z Billem Murrayem to opowieść o cynicznym, samolubnym mężczyźnie, który musi przeżywać w nieskończoność ten sam dzień do czasu, aż nauczy się dbać o ludzi wokół siebie i dzięki temu stanie się lepszym człowiekiem? A może „Dzień Świstaka” to film o cyniczno-egoistycznym mężczyźnie, który musi przeżywać w nieskończoność ten sam dzień, aż w końcu dowiaduje się wszystkiego, co musi wiedzieć o swojej współpracownicy i, pomimo tego, że kobieta wielokrotnie odrzuciła jego zaloty, wykorzystuje te informacje, aby ostatecznie sprawić, że się w nim zakocha?
STALKING NIE MA NIC WSPÓLNEGO Z MIŁOŚCIĄ
Stalking obejmuje szeroki zakres zachowań, takich jak: śledzenie kogoś, uporczywa próba kontaktowania się, pojawianie się w miejscu pracy, domu lub szkole danej osoby bez zaproszenia, a także monitorowanie życia danej osoby (zarówno online, jak i offline). Jest to zachowanie, którego oczekiwalibyśmy od złoczyńcy w filmie grozy, a nie uroczego bohatera komedii romantycznej.
W prawdziwym świecie stalking nie jest romantyczny, jest przestępstwem. Może mieć również poważny wpływ emocjonalny na ofiary; prowadzić do lęku, paranoi, depresji, a nawet PTSD.
Jeśli zaprosisz kogoś na randkę i ta osoba jest zainteresowana, to super. Ale jeśli powie, że nie chce się z Tobą spotykać, nie zmuszaj jej do zmiany zdania i uszanuj jej decyzję.

Źródła:
https://www.theguardian.com/film/2016/feb/03/rom-coms-women-stalker-myth-study