4 min read
Opublikowano: 18 listopada 2024
Ostatnia aktualizacja: 21 stycznia 2025
Najskuteczniejsze jest zaszczepienie przed ekspozycją na wirusa (przed rozpoczęciem współżycia). Dzieci można szczepić już od 9 roku życia. Program szczepień bezpłatnych przeznaczony jest dla dzieci, które zdmuchnęły 9 świeczek na torcie do dnia, kiedy mogą już zdmuchnąć 14. Jak zaszczepić nastolatka, który z powodu wieku nie kwalifikuje się do programu darmowych szczepień?
Z tego artykułu dowiesz się o tym:
Dlaczego warto zaszczepić nastolatka na HPV?
Jakie szczepionki są dostępne w Polsce?
Ile kosztuje szczepienia na HPV dla dzieci w wieku 15-18 lat?
Jak zapisać nastolatka na szczepienie w POZ?
Czy szczepionka jest bezpieczna?
Czy szczepienie jest na całe życie?
DLACZEGO WARTO ZASZCZEPIĆ NASTOLATKA NA HPV?
Szczepionki przeciw HPV chronią przed zakażeniem HPV, co oznacza zapobieganie chorobom nowotworowym związanym z HPV, zapobieganie wszystkim konsekwencjom, jakie mogą wynikać z faktu rozwoju nowotworu, a więc także zapobieganie zgonom.
JAKIE SZCZEPIONKI NA HPV SĄ DOSTĘPNE W POLSCE?
Szczepionki przeciwko HPV zawierają cząstki wirusopodobne (białko z otoczki wirusa) różnych typów. W zależności od ilości reprezentowanych w szczepionce genotypów wirusa mówimy o walentności.
- Szczepionka 2-walentna Cervarix zawiera materiał dwóch typów wirusa (HPV16, HPV 18),
- Szczepionka 9-walentna Gardasil9 materiał 9 typów wirusa (HPV6, HPV11, HPV16, HPV18, HPV31, HPV33, HPV45, HPV52, HPV58).
Zawarcie danego typu wirusa HPV w szczepionce czynnie uodparnia przeciw chorobom wywoływanym przez te typy. Za walentnością idzie zatem zakres ochrony.
SCHEMATY SZCZEPIEŃ
Od 15 urodzin dzieci powinny być szczepione w schemacie 3- dawkowym. Dozwolone są pewne „odstępstwa”. Drugą dawkę należy podać co najmniej miesiąc po pierwszej dawce, a trzecią dawkę należy podać co najmniej 3 miesiące po drugiej dawce. Wszystkie trzy dawki powinny być podane w ciągu 1 roku.
Każdy lekarz może wystawić receptę na szczepionkę dla dziecka, które ukończyło 14 r.ż. Musi być ona zrealizowana w aptece. Po jej wykupieniu należy wrócić do przychodni w celu zaszczepienia, po uprzedniej kwalifikacji.
ILE KOSZTUJE SZCZEPIONKA NA HPV DLA NASTOLATKÓW?
Szczepionka 2-walentna Cervarix dla osób poniżej 18 r.ż. jest w pełni refundowana w aptece.
Szczepionka 9-walentna Gardasil9 jest pełnopłatna, a cena może różnić się w zależności od apteki. Jest to wydatek rzędu kilkuset złotych.
JAK ZAPISAĆ NASTOLATKA NA SZCZEPIENIA W POZ?
Szczepienia przeciw HPV prowadzone są w punktach szczepień podstawowej opieki zdrowotnej (POZ), gdzie na co dzień realizowane są szczepienia. Szczepienie przeciw HPV można zrealizować w dowolnym POZ. Każdą z dwóch dawek szczepionki można podać w dowolnym POZ.
Aby zaszczepić dziecko w POZ, wystarczy umówić wizytę:
- w przychodni Podstawowej Opieki Zdrowotnej (POZ), z listy dostępnej na tej stronie.
- przez infolinię + 48 800 100 101.
- Przez E-REJESTRACJĘ na Internetowym Koncie Pacjenta (IKP).
DLACZEGO TRZEBA SZCZEPIĆ TAKŻE CHŁOPCÓW?
Wśród nowotworów HPV- zależnych „króluje” rak szyjki macicy. Jednak wirus HPV może powodować również zmiany nowotworowe penisa, odbytu, okolic głowy i szyi jak np. gardła czy języka, które już nie mają zróżnicowania na płeć. Chłopcy są nosicielami wirusa, zarówno poprzez obecność wirusa w jamie ustnej jak również narządach płciowych. Nie uzyskamy pełnej ochrony populacyjnej bez zablokowania drogi transmisji wirusa.
CZY SZCZEPIONKI SĄ BEZPIECZNE?
Tak. Nie zawierają żywego wirusa, a jedynie fragment jego otoczki. Nie mogą więc same wywołać zakażenia. Szczepionki przeciwko wirusowi HPV podawane są na całym świecie od 2006 roku. Szczepionki te są dobrze tolerowane. Oczywiście jak w przypadku każdego szczepienia może po nich wystąpić ból w miejscu podania utrzymujący się 1-3 dni, osłabienie lub gorączka.
CZY SZCZEPIENIE JEST NA CAŁE ŻYCIE?
Na ten moment mamy dane naukowe od roku 2001, czyli 23 lata badań naukowych i pierwsze zaszczepione osoby podczas badań klinicznych nadal mają odporność. Wszystko wskazuje na to, że szczepienie jest raz na całe życie. Natomiast warto pamiętać o tym, że szczepionka 2-walentna chroni tylko przed tymi 2 typami wirusa (+dodatkowe wirusy podobne genetycznie dzięki zjawisku CrossReaction) a szczepionka 9-walentna chroni przed 9 typami wirusa (+dodatkowe wirusy podobne genetycznie dzięki zjawisku CrossReaction). Dlatego jeśli byłaś_es w dzieciństwie zaszczepiona_y “dwójką” – to warto po kilku latach rozważyć rozszerzenie ochrony i za szczepienie “dziewiątką”.
CZYM JEST WIRUS HPV?
HPV to wirus przenoszony najczęściej drogą płciową, który jest odpowiedzialny za prawie wszystkie przypadki raka szyjki macicy. Typy HPV wysokoonkogennego, czyli takie, które mogą prowadzić do rozwoju raka, są odpowiedzialne za ponad 95% przypadków raka szyjki macicy oraz za znaczący (od 50-90%) procent innych nowotworów HPV– zależnych (np. raka odbytu, penisa, gardła, krtani, sromu, pochwy). Oprócz nowotworów wirus HPV może powodować także brodawki narządów płciowych tzw. kłykciny kończyste, które mogą występować zarówno u kobiet jak i mężczyzn. Odmiana wirusa HPV, które je powodują (HPV 6 i 11) nie mają potencjału nowotworzenia, ale są bardzo uciążliwe i powodują ograniczenia aktywności seksualnej.
4 marca wystartowaliśmy z kilkumiesięczną kampanią Bye Bye HPV, w której skupiamy się na edukacji w zakresie przeciwdziałania chorobom przenoszonym drogą płciową, a w szczególności HPV oraz na promocji szczepień profilaktycznych dla dzieci, młodzieży i dorosłych. Chcemy normalizować szczepienia na HPV także wśród chłopców i przypominać, jak ważne są badania profilaktyczne.
