4 min read
Męska forma antykoncepcji, jaką jest wazektomia, budzi spore emocje. Na czym dokładnie polega ta forma ochrony przed niechcianą ciążą? Kto może się na nią zdecydować? Jak o niej rozmawiać?
Pytanie: Myślę nad tym, by skorzystać z metody antykoncepcji, jaką jest wazektomia. Na czym ona dokładnie polega? Czy jest bezpieczna? Mam obawy, że negatywnie wpłynie trwale na moje zdrowie.
WAZEKTOMIA
To metoda antykoncepcji, która polega na przecięciu i podwiązaniu nasieniowodów. Skutkuje to tym, że plemniki nie mogą dostać się do preejakulatu i spermy.
Osoba, która poddała się zabiegowi nadal ma wytrysk, ale nie ma w nim już plemników. Zapłodnienie staje się praktycznie niemożliwe (praktycznie, ponieważ żadna metoda antykoncepcji nie jest skuteczna w 100 proc.). Oczywiście wazektomia nie chroni przed infekcjami przenoszonymi drogą płciową, dlatego w tym kontekście nadal trzeba stosować zabezpieczenie.
Wazektomia jest zabiegiem medycznym, a więc – jak każdy inny zabieg – może mieć swoje skutki uboczne i komplikacje. Ogólnie uznawana jednak za zabieg bezpieczny i nieskomplikowany.
Każda osoba, która zastanawia się nad wazektomią powinna skonsultować się z lekarzem_ką. Zostać powiadomiona o jej wadach i zaletach.
Pytanie: Chcę, żeby mój partner zrobił sobie wazektomię, bo oboje nie lubimy prezerwatyw. Mam dość tego, że antykoncepcja hormonalna wpływa tylko na moje ciało. Jak mu to powiedzieć? Co mogłoby go przekonać?
Ważne jest, aby mieć przekonanie, że masz prawo chcieć zmienić metodę antykoncepcji. Chcieć szukać takiej, która będzie miała dla Ciebie jak najmniejszą ilość skutków ubocznych.
Na pewno warto rozważyć wazektomię, szczególnie, że antykoncepcja zwyczajowo i kulturowo leży przede wszystkim po stronie kobiet i wszystkich osób z macicami. To osoby, które mogą zajść w ciążę, najbardziej są narażone w przypadku niechcianej ciąży. Dlatego najczęściej to po ich stronie zostawia się dbanie o zabezpieczenie.
Antykoncepcja to jednak jest kwestia pary (czy innego układu), a nie jednej osoby i wszyscy zainteresowani powinni mieć w niej swój udział (zgodny z ustaleniami). I właśnie to powiedz swojemu partnerowi.
Ważne jest, aby przedstawić na jej temat fakty, zapoznać się ze statystykami, porozmawiać z lekarzem_ką. Wyposażyć się w wiedzę przed podjęciem ostatecznej decyzji.
Pytanie: Czy wazektomia jest analogicznym zabiegiem do podwiązania jajników? Jeśli tak, to dlaczego podwiązanie jajników jest nielegalne, a wazektomia już tak? I czy nie byłoby to wszystko prostsze, gdyby istniała tabletka antykoncepcyjna dla osób z penisem?
WAZEKTOMIA A POLSKIE PRAWO
W polskim prawie istnieje przepis art. 156. § 1. kk: „Kto powoduje ciężki uszczerbek na zdrowiu w postaci: pozbawienia (…) zdolności płodzenia (…) podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10”. Interpretacja tego artykułu będzie zależeć od indywidualnego przypadku, podejścia prokuratury oraz sądu (jeśli dojdzie do sytuacji zaangażowania organów prawa).
Ten przepis w teorii dotyczy zarówno wazektomii, jak i podwiązania jajowodów, ale można spotkać się z interpretacją, że odwrócenie wazektomii jest łatwiejsze niż podwiązanie jajowodów. Efekt jest taki, że w praktyce wazektomia jest w Polsce wykonywana, a także bez problemów szeroko reklamowana. Natomiast podwiązania jajników praktycznie nie można wykonać – to kolejny przejaw ograniczania praw reprodukcyjnych. Dodamy, że w wielu miejscach poza naszymi granicami obydwa zabiegi są łatwiej dostępne. Ciekawi nas, co Wy o tym sądzicie?
Oczywiście, że byłoby wszystko prostsze gdyby istniała taka tabletka antykoncepcyjna i prace nad nią trwają, stają się coraz bardziej zaawansowane, miejmy więc nadzieję, że niedługo taki wybór będzie istniał.
Pytanie: Chcę zrobić sobie wazektomię, ale boję się, jak odbierze to moja partnerka. Czy nie pomyśli sobie, że jej nie ufam? Albo że nigdy nie będę chciał mieć z nią dzieci?
Antykoncepcja nie powinna być nigdy odpowiedzialnością tylko jednej osoby. Chęć, by o to zadbać, świadczy właśnie o braniu odpowiedzialności i nie ma nic wspólnego z brakiem zaufania. Zaproponuj to swojej partnerce i przedstaw jej swoje powody. Daj jej przestrzeń, by mogła się na ten temat wypowiedzieć i zadać swoje pytania. Wątpliwości są normalne, gdy dyskutuje się na temat tak ważnej części życia. Podejdź do nich z otwartością. Nie zamartwiaj się tym, co druga osoba sobie pomyśli – zamiast tego po prostu jej zapytaj.
CZY WAZEKTOMIA JEST ODWRACALNA
Jeśli chodzi o kwestię posiadania dzieci – sprawę musisz postawić jasno. Twoja osoba partnerska powinna wiedzieć, co na ten temat myślisz. Wazektomia jest metodą antykoncepcji – jej celem jest ochrona przed zapłodnieniem.
Owszem, jest to zabieg odwracalny, ale nie w 100 proc., dlatego osoba, która się na niego decyduje, powinna być go pewna. Rewazektomia nie daje całkowitej pewności przywrócenia płodności – metaanaliza badań z 2015 roku (Herrel i inni) mówi o średniej skuteczności 73 proc. szans na ciążę. Skuteczność rewazektomii spada wraz z upływem czasu od zabiegu.
Dodatkowo jest to zabieg bardziej skomplikowany i droższy niż sama wazektomia.
Pytanie: Planuję wazektomię, ale mam wrażenie, że w moim środowisku uchodzi to za niemęskie. Nie chcę tego ukrywać – jak wytłumaczyć to znajomym/rodzinie, żeby mnie zrozumieli i nie uznali za “wykastrowanego”?
Przede wszystkim – nie musisz niczego nikomu tłumaczyć. To Twoja decyzja i Twoja sprawa. Jeśli jednak masz potrzebę zaadresować takie komentarze, to przede wszystkim warto wiedzieć, że zabieg wazektomii nie ma bezpośredniego wpływu na erekcję czy orgazm. Prawidłowo wykonana wazektomia nie wpływa na odczucia seksualne.
Problemy związane z seksem, które ewentualnie mogą pojawić się po zabiegu, mogą mieć przyczyny związane z ogólnymi przekonaniami, że brak płodności jest niemęski czy nieatrakcyjny lub właśnie ze społecznym postrzeganiem zabiegu. Dlatego omówienie wszelkich obaw i wątpliwości związanych z wazektomią podczas konsultacji psychoseksuologicznej może być dobrym pomysłem.
Na pytania odpowiedziała Kasia Koczułap.
