5 min read
Plastry antykoncepcyjne to jedna z popularnych metod zapobiegania ciąży. Przyklejasz go na skórę, zmieniasz po tygodniu na nowy, potem naklejasz kolejny. Jego skuteczność oceniana jest na 99%, a ty jesteś chroniona przez 3 tygodnie. Jak działa plaster antykoncepcyjny i u kogo sprawdzi się najlepiej?
JAK DZIAŁAJĄ PLASTRY ANTYKONCEPCYJNE
Opakowanie zawiera trzy plastry. Powierzchnia każdego nasączona jest hormonami, które nie dopuszczają do owulacji. Wystarczy nakleić jeden na czystą skórę, na przykład ramię albo brzuch. Po tygodniu należy plaster wymienić na nowy, potem znowu, a po trzecim plastrze zrobić tygodniową przerwę, podczas którego pojawia się krwawienie z odstawienia. Przerwa pomiędzy plastrami z kolejnych opakowań nie może być dłuższa niż 7 dni, bo działanie antykoncepcyjne może być w takim przypadku zaburzone.
Plastry antykoncepcyjne to jedna z popularnych metod antykoncepcji hormonalnej. Środki hormonalne są niezwykle skuteczne. Nie tylko zapobiegają niechcianej ciąży, umożliwiając seks w każdym momencie, ale także zmniejszają ryzyko wystąpienia mięśniaków macicy, nienowotworowych chorób piersi oraz raka jajnika (nawet o 80%!). Plastry antykoncepcyjne pomagają także okiełznać miesiączkę.
Dobór każdej hormonalnej metody antykoncepcji poprzedza szczegółowy wywiad u ginekologa, który powinien zwrócić uwagę na Twoją teczkę medyczną, dolegliwości, styl życia. Lekarz powinien zlecić morfologię oraz próby wątrobowe, upewnić się także, czy masz aktualne badanie cytologiczne.
DLA KOGO PLASTRY ANTYKONCEPCYJNE BĘDĄ NAJLEPSZE
Plastry antykoncepcyjne to często pierwsza metoda antykoncepcyjna wybierana przez nastolatki i młode kobiety. W przeciwieństwie do tabletek antykoncepcyjnych nie trzeba pamiętać o nich codziennie.
PLASTRY ANTYKONCEPCYJNE: PRZECIWWSKAZANIA
Przeciwwskazaniem do stosowania plastrów jest uczulenie na którykolwiek składnik, a także palenie papierosów i wiek powyżej 35 roku życia. Inne przeciwskazania to: zakrzepica żylna występująca obecnie lub w wywiadzie z zatorowością płucną lub bez niej, zakrzepica tętnicza występująca obecnie lub w wywiadzie (np. zaburzenia krążenia mózgowego, zawał serca, zakrzepica tętnicy siatkówki) lub objawy zapowiadające zakrzepicę (np. dławica piersiowa, przejściowy napad niedokrwienny), migrena z aurą ogniskową, poważne lub liczne czynniki ryzyka zakrzepicy tętniczej (ciężkie nadciśnienie tętnicze [trwałe wartości ciśnienia skurczowego >=160 mm Hg lub rozkurczowego >=100 mm Hg], cukrzyca ze zmianami naczyniowymi, dziedziczna dyslipoproteinemia, możliwość występowania dziedzicznej predyspozycji do rozwoju zakrzepicy żylnej lub tętniczej [oporność na aktywowane białko C, niedobór antytrombiny III, niedobór białka C, niedobór białka S, hiperhomocysteinemia, występowanie przeciwciał antyfosfolipidowych takich jak przeciwciała antykardiolipinowe i antykoagulant toczniowy]), rozpoznanie lub podejrzenie raka piersi, raka endometrium lub innego nowotworu estrogenozależnego, zaburzenia czynności wątroby związane z ostrą lub przewlekłą chorobą wątroby, gruczolak lub rak wątroby, krwawienie z dróg rodnych o nieustalonej etiologii, ciąża.
PLASTRY ANTYKONCEPCYJNE: ZALETY
Skuteczność. Jeśli postępujesz zgodnie z instrukcjami, plaster antykoncepcyjny jest skuteczny w 99%. Nawet gdy plaster częściowo się odklei albo zabrudzi, wskaźnik skuteczności jest nadal stosunkowo wysoki i wynosi 91%.
Łatwość w użytkowaniu. Plaster musi być stosowany tylko raz w tygodniu i wymieniany co tydzień. Może to ułatwić stosowanie plastra osobom, które zapominają o codziennym przyjmowaniu tabletek antykoncepcyjnych.
Mogą pomóc w problemach z miesiączką. Plaster może pomóc uregulować cykl menstruacyjny i sprawić, że miesiączki będą lżejsze i mniej bolesne. Może również pozytywnie wpływać na objawy przedmiesiączkowe.
Hormony w plastrze wchłaniają się transdermalnie, czyli przez skórę, a więc mniej obciążają wątrobę.
Dawka hormonów jest mniejsza niż w pigułce antykoncepcyjnej, dlatego wystąpienie skutków ubocznych jest także niższe.
PLASTRY ANTYKONCEPCYJNE: WADY
Podrażnienie skóry. Skóra w miejscu nałożenia plastra może być podrażniona, swędząca lub obolała. Może to szczególnie dotyczyć osób o wrażliwej skórze.
Brak ochrony przed infekcjami przenoszonymi drogą płciową (STI). Hormonalna kontrola urodzeń jest skuteczna tylko w zapobieganiu ciąży. W celu ochrony przed infekcjami przenoszonymi drogą płciową należy stosować prezerwatywy.
Może odpaść. Plaster może się odkleić lub całkowicie odpaść, dlatego warto sprawdzać go co kilka dni.
Może być widoczny. Chociaż można nakleić plaster w miejscu, które jest mało widoczne, jest on dostępny tylko w jednym jasnym kolorze, przez co jest bardziej widoczny na ciemniejszych odcieniach skóry.
Musi być zmieniany co tydzień. Aby plaster działał, musi być zmieniany tego samego dnia każdego tygodnia. Ustawienie przypomnień może być bardzo pomocne. Jeśli jednak będziesz miała trudności z pamiętaniem o zmianie, lepszym rozwiązaniem mogą być dłużej działające formy antykoncepcji, takie jak implant lub wkładka wewnątrzmaciczna.
Tak jak w przypadku innych metod antykoncepcji hormonalnej, możliwe jest wystąpienie skutków ubocznych, ale jest ono dużo niższe niż np. w przypadku tabletek antykoncepcyjnych. Na ulotce załączonej do opakowania znajdziesz informacje, że w trakcie stosowanie plastrów mogą się pojawić działania uboczne takie jak zakażenia grzybicze sromu i pochwy, trądzik hormonalny, spadek libido, wzrost masy ciała, wahania nastroju, plamienia podczas trwania cyklu, tkliwość piersi, bóle brzucha, biegunki, nudności i wymioty.
Plastry antykoncepcyjne mogą mieć także obniżoną skuteczność u osób ważących powyżej 90 kg.
Plastry antykoncepcyjne to także spory wydatek. Miesięczna kuracja kosztuje od 60 do 80 zł.
CZY MOŻNA NIE ROBIĆ PRZERWY W STOSOWANIU PLASTRÓW ANTYKONCEPCYJNYCH
Po trzech tygodniach stosowania plastrów antykoncepcyjnych należy zrobić tygodniową przerwę, podczas którego pojawi się krwawienie z odstawienia. Czy można po trzecim tygodniu nakleić kolejny nowy plaster, aby np. na czas wyjazdu przesunąć krwawienie?
Tak, możesz stosować plastry antykoncepcyjne przez wymaganej przerwy. Po zastosowaniu kolejnego miesięcznego systemu, odklejasz ostatni plaster i ponownie pojawia się krwawienie z odstawienia. Wszystkie informacje na temat przesunięcia krwawienia powinnaś znaleźć na ulotce wewnątrz opakowania.
CO ZROBIĆ, GDY PLASTER ANTYKONCEPCYJNY SIĘ ODKLEIŁ
Jeśli zauważyłaś, że plaster się odkleił i od tego czasu nie upłynęło jeszcze 24 godzin, może przykleić go ponownie. Jeśli plaster nie nadaje się do ponownego przyklejenia, wyjmij z opakowania nowy i naklej go na skórę. Nie musisz stosować dodatkową metodę antykoncepcji. Następny plaster przyklej jak zwykle w dniu zmiany plastra.
Gdy nie wiesz, ile czasu plaster nie znajdował się na skórze, musisz przerwać aktualny cykl stosowania preparatu i rozpocząć nowy. Naklej pierwszy plaster z nowego opakowania. Przez pierwszych 7 dni nowego cyklu stosuj dodatkowo niehormonalną metodę antykoncepcji (np. prezerwatywę), ponieważ w tej sytuacji plastry mogą nie chronić Cię przed zajściem w ciążę.
ZAPOMNIAŁAM ZMIENIĆ PLASTER ANTYKONCEPCYJNY. CO TERAZ?
- Jeśli pominęłaś przyklejenie plastra w pierwszym tygodniu nowego cyklu, możesz nie być chroniona przed zajściem w ciążę. Jak najszybciej przyklej pierwszy plaster z opakowania (od tego dnia zaczyna się nowy cykl). Dodatkowo przez 7 pierwszych dni stosuj niehormonalną metodę antykoncepcji (np. prezerwatywę).
- Jeśli pominęłaś przyklejenie plastra w środku cyklu (w 2. lub 3. tygodniu), ale nie minęło 48 godzin od momentu, kiedy powinnaś go zmienić, jak najszybciej przyklej nowy plaster. Kolejny należy przykleić w normalnie przypadającym dniu zmiany plastra. Nie musisz stosować dodatkowej metody zapobiegania ciąży.
- Jeśli zapomniałaś przykleić plastra w środku cyklu (w 2. lub 3. tygodniu), ale minęło więcej niż 48 godzin od momentu, kiedy powinnaś go zmienić, musisz przerwać trwający cykl przyjmowania preparatu i rozpocząć nowy. Przyklej pierwszy plaster z nowego opowiadania (od tego dnia zaczyna się nowy cykl). Przez 7 pierwszych dni cyklu stosuj dodatkowo niehormonalną metodę antykoncepcji (np. prezerwatywę).
- Jeśli zapomniałaś odkleić trzeci plaster na koniec cyklu (w 22. dniu), należy go usunąć jak najszybciej. Kolejny plaster przyklej normalnie w kolejnym przypadającym dniu zmiany plastra. Nie musisz stosować dodatkowej metody antykoncepcji.
PLASTRY ANTYKONCEPCYJNE: O CZYM JESZCZE TRZEBA PAMIĘTAĆ
Wysoka (niemal 99%) skuteczność plastrów antykoncepcyjnych zależy od tego, czy będziesz stosować je prawidłowo. Po pierwsze, należy nalepić go w wygodnym miejscu, które nie będzie wystawione na działanie promieni słonecznych oraz uszkodzenia wynikające z ocierania się o ubranie. Niestarannie przyklejony plaster ma mniejsze działanie antykoncepcyjne, ale nadal jest ono bardzo wysokie (91%).
Po drugie, tego samego plastra antykoncepcyjnego nie możesz nosić na skórze dłużej niż tydzień. Po tym czasie jego skuteczność maleje, a ty nie jesteś odpowiednio chroniona przed zajściem w nieplanowaną ciążę.
Pamiętaj też, że plastry antykoncepcyjne nie chronią przed chorobami przenoszonymi drogą płciową (STI).
Plaster antykoncepcyjny jest bezpieczną, skuteczną i prostą formą hormonalnej antykoncepcji. Należy go wymieniać tylko raz w tygodniu, więc dla niektórych osób może być to metoda łatwiejsza niż codzienne przyjmowanie pigułki.
Jeśli uważasz, że plaster antykoncepcyjny może być dla Ciebie odpowiedni, skonsultuj się z lekarzem, aby dowiedzieć się więcej.
