4 min read
Edukacja seksualna buduje pewność siebie, uczy komunikowania swoich potrzeb i uczuć, respektowania granic osobistych i przede wszystkim rozróżniania zachowań odpowiednich od tych, które mogą nam zagrażać. – W dzisiejszym świecie internetu edukacja seksualna powinna szczególnie uwzględniać zagadnienia związane z bezpieczeństwem w sieci, w tym cyberprzemoc, sexting i ostrzeżenia przed niebezpiecznymi zachowaniami online – tłumaczy psycholożka i seksuolożka Sara Tylka, z którą rozmawiamy o rzetelnej edukacji seksualnej.
PO CO NAM EDUKACJA SEKSUALNA
Dagmara Łacny: Kilkanaście tygodni temu internet i media „żyły” największym w historii skandalem w polskim środowisku youtuberów. Dorośli mężczyźni, wykorzystując swoją popularność, wysyłali do nieletnich fanek SMS-y z treściami erotycznymi, zachęcające do sextingu. Młodzi ludzie, którzy doświadczyli przemocowych zachowań, często nie zdawali sobie sprawy, że to co, ich spotkało, było złe, nie byli też świadomi zagrożeń. Czy gdyby w polskim szkolnictwie istniała rzetelna edukacja seksualna, to do incydentów, które w ostatnim czasie wstrząsnęły opinią publiczną, mogłoby dochodzić rzadziej?
Sara Tylka: Edukacja seksualna jest ważnym aspektem edukacji dzieci i młodzieży, mającym na celu przygotowanie ich do zrozumienia, akceptacji i odpowiedzialnego podejścia do swojego ciała, relacji i kwestii związanych z seksem. Rzetelna edukacja seksualna może przyczynić się do zmniejszenia ryzyka nieodpowiednich zachowań seksualnych i wykorzystywania, ale nie jest to jedyny czynnik wpływający na te kwestie. Edukacja seksualna może pomóc młodzieży zrozumieć pojęcia, takie jak granice osobiste, respektowanie ich u innych i rozróżnianie zachowań odpowiednich od nieodpowiednich.
Poprzez odpowiednią edukację, młode osoby mogą dowiedzieć się o zagrożeniach związanych z nieodpowiednimi treściami erotycznymi i / lub zachęcaniem do sexting’u ze strony rówieśników czy właśnie osób dorosłych. Dzięki temu będą bardziej świadome i mogą unikać potencjalnie niebezpiecznych sytuacji.
Rzetelna edukacja seksualna ma nauczyć dzieci i młodzież jak efektywnie komunikować swoje potrzeby i uczucia, co może pomóc im reagować na nieodpowiednie zachowania ze strony dorosłych i uczyć, gdzie szukać wsparcia.
Umówmy się, gdy dziecko przychodzi na świat, nie ma takiego zestawu narzędzi, które pozwoliłyby im rozpoznać zagrożenia. Zadaniem szkoły czy dorosłych powinno być właśnie przekazanie takich informacji. Dodatkowo edukacja seksualna może pomóc młodzieży w budowaniu pewności siebie i poczucia własnej wartości, co może zwiększyć ich odporność na manipulację i wykorzystywanie.
Wielu dorosłym osobom edukacja seksualna nadal kojarzy się jedynie z fizjologią. Zapominają, że przekazywana na takich zajęciach wiedza dotyczy także bardzo wielu innych zagadnień, których poznanie i zrozumienie pozwala uniknąć wielu przykrych lub niebezpiecznych sytuacji.
Masz absolutnie rację. Edukacja seksualna to znacznie więcej niż tylko nauka o fizjologii ciała i rozmnażaniu. Obejmuje ona szeroki zakres tematów i umiejętności, które są kluczowe dla rozwoju zdrowych, odpowiedzialnych i satysfakcjonujących życiowych relacji.
W dzisiejszym świecie internetu edukacja seksualna powinna szczególnie uwzględniać zagadnienia związane z bezpieczeństwem w sieci, w tym cyberprzemoc, sexting i ostrzeżenia przed niebezpiecznymi zachowaniami online.
KIEDY POWINNIŚMY ZACZĄĆ ROZMAWIAĆ Z DZIEĆMI O SEKSIE
Rzetelna edukacja seksualna powinna zacząć się w wieku przedszkolnym. Czego powinny uczyć się dzieci?
Według wytycznych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) dotyczących standardów edukacji seksualnej, takie zajęcia powinny zaczynać się w wieku przedszkolnym i być kontynuowane przez całą edukację, dostosowane poziomem wiedzy i umiejętności do wieku i dojrzałości uczniów i uczennic. W wieku przedszkolnym edukacja seksualna ma na celu rozwijanie podstawowych umiejętności związanych z rozwojem ciała, relacjami i zrozumieniem różnic płciowych.
Oto przykłady, czego dzieci mogą uczyć się na tym etapie:
Rozwój ciała: dzieci mogą dowiedzieć się, jakie są różnice między ciałami chłopców i dziewcząt, jak rozwijają się i jakie zmiany zachodzą w miarę dorastania.
Nazewnictwo narządów płciowych: dzieci uczą się odpowiednich nazw narządów płciowych, co jest ważne dla precyzyjnej komunikacji i zrozumienia swojego ciała.
Prywatność: dzieci mogą uczyć się o pojęciu prywatności i o tym, że pewne części ich ciała są prywatne. Mogą też dowiedzieć się, że inni powinni szanować ich granice osobiste.
Relacje i przyjaźń: Na tym etapie edukacji seksualnej można również omawiać podstawy związane z relacjami, przyjaźnią i empatią, aby dzieci mogły zrozumieć, jak dbać o swoje relacje z innymi dziećmi.
Zobacz też: Seksualizacja a edukacja seksualna
Warto zaznaczyć, że nauczanie na tym etapie jest bardzo delikatne i dostosowane do wieku dzieci. To jest jedynie wprowadzenie do bardziej zaawansowanych tematów, które zostaną omówione, w miarę jak dzieci dorastają.
A jak to wygląda obecnie?
Obecnie w Polsce stan edukacji seksualnej w przedszkolach może być zróżnicowany, a sposób, w jaki są realizowane te cele, może zależeć od programu nauczania i „lokalnych” wytycznych. Wprowadzanie bardziej formalnej i standaryzowanej edukacji seksualnej w przedszkolach może zależeć od polityki edukacyjnej na szczeblu krajowym lub lokalnym. Ważne jest, aby taka edukacja była prowadzona przez odpowiednio przeszkolonych nauczycieli i dostosowana do potrzeb i rozwoju dzieci na danym etapie edukacyjnym. A to, jak jest w rzeczywistości, to najpewniej lepiej byłoby zapytać rodziców tych dzieci lub przedszkola.
Nie dotarła do mnie jeszcze żadna informacja, aby w przedszkolach była realizowana edukacja seksualna.
Co powinna zrobić osoba, szczególnie nieletnia, która doświadczyła przemocowych zachowań, takich jak sexting, grooming albo była ich świadkiem?
Istnieje kilka kroków, które warto podjąć, aby zadbać o swoje bezpieczeństwo i podjąć odpowiednie działania. Przede wszystkim, zgłosić incydent. Jeśli jesteś nieletni lub jesteś świadkiem takiego zachowania, ważne jest, aby zgłosić incydent odpowiednim organom lub zaufanej osobie dorosłej, takim jak rodzice, opiekunowie, nauczyciele lub psycholog szkolny. Incydenty tego rodzaju, takie jak grooming, sexting i nadużycia seksualne, są poważnymi przestępstwami i powinny być zgłoszone organom ścigania. Następnie, ważne jest, aby poszukać odpowiedniego wsparcia. W tych miejscach znajdziesz specjalistyczną pomoc. Ważne jest też, aby zachować dowody. Nie usuwaj żadnych wiadomości ani materiałów, które otrzymałeś/aś. Te dowody mogą być przydatne w śledztwie lub w procesie prawnym (sądowym).
Zrozum, że nie jesteś winny/a za te działania. Przemoc seksualna jest zawsze winą osoby dopuszczającej się przemocy.
