Każda osoba, bez względu na płeć, orientację seksualną czy wiek, może doświadczać przemocy. Jednak z powodu stereotypowych wzorców męskości zakorzenionych w społeczeństwie mężczyznom dużo trudniej o niej mówić, reagować na przemocowe zachowania ze strony osoby partnerskiej, czy szukać pomocy. 8 kwietnia startuje nowa odsłona kampanii edukacyjnej wspierającej działanie Antyprzemocowej Linii Pomocy 720 720 020. Reaguj. Nie odpuszczaj przemocy.
„MÓWIŁEM JEJ, ŻE MA PRZESTAĆ”
Najnowsza odsłona naszej kampanii ma za zadanie nie tylko informować o Antyprzemocowej Linii Pomocy, lecz także edukować w zakresie rozumienia, dostrzegania i przeciwdziałania przemocy, której doświadczają mężczyźni, a o której mówi się dużo rzadziej. Szacuje się, że w ciągu swojego życia nawet 1 na 7 mężczyzn może doświadczyć przemocy domowej. Jednak większość z nich nikomu o tym nie powie.
– Chłopcy dorastają otaczani wzorcami męskości, które są dość jasno określone – mężczyzna ma być silny, samodzielny i odważny. Ten jednostronny obraz mężczyzny raczej przywołuje na myśl rolę sprawcy, a nie ofiary — tłumaczy Michał Jóźwiak, psycholog i psychoterapeuta. – Czy w ogóle możliwe jest to, że będę ofiarą przemocy jako mężczyzna? Takie wątpliwości powodują, że mężczyźni często radzą sobie, ukrywając swoje problemy.
Nasze nowe spoty przygotowane wspólnie z reżyserem Janem Dybusem pokazują przemocową sytuację w klubie, której doświadcza mężczyzna.
Mówienie o przemocy wobec mężczyzn wciąż pozostaje tematem tabu, głównie ze względu na społeczne stereotypy dotyczące męskości. Jednak równouprawnienie oznacza także równość w traktowaniu ofiar. Dlatego ważne jest, abyśmy zmieniali społeczny odbiór, zachęcając mężczyzn do szukania pomocy i traktując ich jako poszkodowanych, którym należy się wsparcie tak samo jak kobietom.
Magda Stawinoga, Project Managerka Fundacji SEXEDPL
PRZEMOC, KTÓREJ DOŚWIADCZAJĄ MĘŻCZYŹNI, TO NADAL TABU
Według badania¹ zrealizowanego przez IRCenter dla platformy instagramowej socjolozki.pl przemocy fizycznej w związku doświadczyło 8% mężczyzn. 28% badanych spotkało się z przemocowymi zachowaniami tego typu ze strony rodziców, rodzeństwa lub krewnych, a 27% ze strony znajomych. Przemocy psychicznej w związku doświadczyło 14% mężczyzn, a 28% respondentów spotkało się z takimi zachowaniami ze strony bliskich.
– Nasze doświadczenia związane z mówieniem o przemocy pokazują, że wciąż jeszcze patrzymy na ten temat przez pryzmat stereotypów. Patrzymy również przez inne okulary niż starsze pokolenie, dla którego to, co nazywamy przemocą – nie jest nią w istocie. Normalizujemy przemoc poza fizyczną, wydaje nam się, że zazdrość jest objawem miłości, a ignorowanie drugiej osoby to po prostu ciche dni – podkreślają socjolożki Dorota Peretiatkowicz i Kasia Krzywicka-Zdunek.
Krzywda, cierpienie, ból są niezależne od płci. Warto walczyć ze stereotypowymi przekonaniami, np. takimi, według których mężczyźni nie mogą być ofiarami nadużyć seksualnych.
Michał Jóźwiak
Te dane pokazują, że przemoc wobec mężczyzn jest dużo częstszym zjawiskiem, niż się wydaje, a mimo to mówi się o niej mało albo wcale. O ile przemoc fizyczna jest łatwiejsza do zidentyfikowana, to zachowania, które zaliczane są do form przemocy niefizycznej, często trudniej nazwać czy zauważyć. Mężczyznom, którzy są np. upokarzani, wyśmiewani, szantażowani przez osobę partnerską trudno dopuścić do siebie myśl, że to, czego doświadczają, także jest przemocą. Chcemy to zmienić i edukować na temat przemocy wobec mężczyzn.
– Określenie siebie ofiarą przemocy nie jest łatwe. Bywa mocno zakorzenione w przekonaniach mężczyzn to, że to przejaw słabości i że mężczyźnie po prostu nie wypada skarżyć się na takie rzeczy — mówi Michał Jóźwiak.
SZUKANIE POMOCY NIE JEST OZNAKĄ SŁABOŚCI
Antyprzemocowa Linia Pomocy SEXEDPL w kwietniu działa od poniedziałku do niedzieli w godzinach 16–24. Jest skierowana zarówno do osób, które doświadczają bądź doświadczyły przemocy, ale także do osób, które ją stosują, jak i do tych, które są jej świadkami w swoim otoczeniu.
Wsparcia udziela zespół wyszkolonych specjalistek i specjalistów: psychologów, psycholożek, seksuologów i seksuolożek, z doświadczeniem w przeciwdziałaniu przemocy oraz w interwencji kryzysowej. Świadczona pomoc i wsparcie są anonimowe.
Kampania SEXEDPL ma zachęcać mężczyzn do stawania po swojej stronie i ukierunkowania swojego działania na poszukiwanie pomocy. I tu temat kolejnych stereotypów — jeśli poszukuję pomocy, to być może jestem słaby, a jeśli myślę, że jestem słaby, to nie chcę, aby dowiedzieli się o tym inni. Pojawia się wstyd, który ma zachęcić mnie do ukrywania trudnych sytuacji w moim życiu.
Michał Jóźwiak
PRZEMOC KARMI SIĘ MILCZENIEM
Pod koniec 2021 roku otworzyliśmy anonimową linię pomocową 720 720 020 skierowaną do osób uwikłanych w przemoc, która oferuje bezpłatną pomoc psychologiczną. Od samego początku naszym celem było stworzenie bezpiecznej przestrzeni dla osób w kryzysie przemocy, która da możliwość skorzystania z anonimowego wsparcia w formie telefonu. Dzięki zaangażowaniu Uber i Vogue Polska, linia nabrała rozpędu.
W październiku 2023 roku wystartowała kampania edukacyjna wspierająca Antyprzemocową Linię Pomocy skierowana przede wszystkim do świadków przemocy, którzy nie chcą pozostawać bierni.
Produkcja: Papaya Films
Reżyseria: Jan Dybus
Zdjęcia: Igor Połaniewicz
¹Badanie zrealizowane w lutym tego roku, na reprezentatywnej próbie dorosłych Polaków 18+, N=1018, badanie na panelu CAWI.